Τεχνολογία blockchain - Τι είναι και οι πιθανές εφαρμογές της στη γεωργία

Πρόκειται για τεχνολογίες που μετασχηματίζουν ριζικά τον τρόπο οργάνωσης λειτουργίας της οικονομίας, καθώς δημιουργούν την τεχνολογική δυνατότητα για ύπαρξη κατανεμημένης μορφής εμπιστοσύνης.

Αυτό έχει τεράστια σημασία, καθώς μπορεί να επηρεάσει τις μέχρι σήμερα παραδοσιακές έμπιστες οντότητες (trusted authorities), τις συναλλαγές και τις ηλεκτρονικές υπηρεσίες.

Με την τεχνολογία blockchain, η εμπιστοσύνη που μέχρι τώρα υπήρχε λόγω μιας συμβατικής σχέσης, δημιουργείται πλέον λόγω του κατανεμημένου και ασφαλούς τρόπου αποθήκευσης, διαχείρισης και ανταλλαγής της πληροφορίας και διενέργειας ηλεκτρονικών συναλλαγών.

Η τεχνολογία blockchain μπορεί να βρει εφαρμογή σε μια σειρά από κλάδους της οικονομίας και της κοινωνίας και ένας από αυτούς τους κλάδους είναι και η γεωργία.

Αν προσπαθούσαμε να περιγράψουμε αυτήν τη νέα τεχνολογία θα λέγαμε πως πρόκειται για έναν κατανεμημένο λογιστικό κατάλογο (distributed ledger), δημόσιο ή ιδιωτικό, στον οποίο συναλλαγές ή δεδομένα συνδέονται μεταξύ τους σε συνδεδεμένα μπλοκ δεδομένων καθιστώντας τα πρακτικά αμετάβλητα και αδιαμφισβήτητα από όλους τους κατανεμημένους κόμβους (Nodes) στους οποίους έχει γίνει η ενημέρωση του καταλόγου.

Τα μπλοκ αυτά είναι κρυπτογραφημένα με έναν αλγόριθμό ο οποίος κρυπτογραφεί μαθηματικά και κατακερματίζει την πληροφορία του μπλοκ με τρόπο ο οποίος να μην μπορεί να είναι αναστρέψιμος (one way encryption), πάντα με ένα σταθερό αποτέλεσμα, είτε τα δεδομένα που έχουν καταχωρηθεί είναι ένας χαρακτήρας είτε το κείμενο από ένα ολόκληρο βιβλίο.

Πως παραμένουν αμετάβλητα τα δεδομένα;

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι από μια αλυσίδα μπλοκ δεδομένων η οποία αποτελείται από 10.000 μπλοκ, αφαιρέσουμε ένα μπλοκ θέλοντας να αρνηθούμε την ύπαρξη μιας συναλλαγής ή αλλάξουμε τα δεδομένα συναλλαγών ενός μπλοκ.

Τότε θα συμβούν τα παρακάτω:

► Αλλοίωση της ταυτότητας του μπλοκ, δε θα μπορέσει δηλαδή να επαληθευτεί η αλυσίδα καθώς θα υπάρχει ασυμφωνία και οι συναλλαγές στο μπλοκ δε θα ταιριάζουν με την ταυτότητα του μπλοκ (θυμηθείτε κάθε μπλοκ χαρακτηρίζεται από ένα hash που το καθιστά μοναδικό).

► Αποτυχία επιβεβαίωσης της σειράς της αλυσίδας. Θυμηθείτε ότι υπάρχει αλληλουχία μεταξύ των μπλοκ δεδομένων σε μία αλυσίδα. Έτσι λοιπόν αν λείπει ένα μπλοκ τότε η αλληλουχία αυτή δεν υφίσταται και θα πρέπει να γίνει υπολογισμός ξανά των ταυτοτήτων των μπλοκ ολόκληρης της αλυσίδα ώστε τα μπλοκ να συνδέονται με σωστή αλληλουχία. Αυτή η διαδικασία είναι εξαιρετικά δύσκολη, χρονοβόρα, ενεργοβόρα και κοστοβόρα, γεγονός που την καθιστά πρακτικά αδύνατη να γίνει. Επιπροσθέτως θα πρέπει να γίνει και η ενημέρωση όλων των κόμβων που διαμοιράζουν τη λίστα με τις συναλλαγές καθώς και να γίνει ψηφιακή πιστοποίηση των συναλλαγών από όλα τα μέρη.

Κατανοώντας έστω και λίγο τις παραπάνω διαδικασίες, καταλαβαίνει κανείς πως τα blockchains έχουν ως αποστολή τις οιασδήποτε φύσεως ασφαλείς και γρήγορες συναλλαγές.

Τα blockchains στη γεωργία

Πολύς λόγος γίνεται για τα blockchains και για την εφαρμογή τους στη γεωργία. Το μεγάλο ερώτημα όμως είναι εάν τελικά η εφαρμογή και αυτής της τεχνολογίας θα καταφέρει να αποδώσει πραγματική αξία στους καλλιεργητές…

Η τεχνολογία Blockchain είναι στην πραγματικότητα ένας ισχυρός τύπος ασφαλούς βάσης δεδομένων. Είναι ένας κατάλογος λογαριασμών και συναλλαγών που είναι εύκολο να τροποποιηθούν αν έχετε τα σωστά κλειδιά, αλλά είναι σχεδόν αδύνατο να αλλαχθεί τη στιγμή που έχει γραφτεί μια συναλλαγή. Ως αποτέλεσμα, μπορείτε να σκεφτείτε ένα blockchain ως έναν εξαιρετικά ασφαλή τρόπο για την καταγραφή, πιστοποίηση και μεταφορά περιουσιακών στοιχείων χωρίς να χρειάζεται να βασιστείτε σε τράπεζα, μεσίτη ή άλλους μεσάζοντες.

Ενώ το blockchain είναι θεωρητικά ενδιαφέρον, οι ιδιοκτήτες αγροκτημάτων και οι καλλιεργητές θέλουν τεχνολογία που παράγει πραγματικά οφέλη.

Στη γεωργία, το blockchain υπόσχεται μια ενιαία πηγή αλήθειας για την κατάσταση της αγροτικής περιουσίας γενικά (κτήματα, συμβάσεις, συμβόλαια, εμπορικές συναλλαγές κ.τ.λ.).

Πολλοί αγρότες χρησιμοποιούν σήμερα έναν συνδυασμό λογισμικού, εφαρμογών, υπολογιστικών φύλλων, αλλά και στυλό και χαρτί καθώς και την ίδια τους τη μνήμη για την καταγραφή των δεδομένων τους.

Παρέχοντας μια ενιαία πηγή δεδομένων για μια φάρμα, το blockchain ελαχιστοποιεί το κόστος τήρησης αρχείων και της διατήρησης πολλαπλών συστημάτων καταγραφής. Το blockchain μπορεί τελικά να εξοικονομήσει χρόνο και ενέργεια στην αλυσίδα αξίας της γεωργίας.

Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε πως το blockchain, μόνο του ως τεχνολογία δεν κάνει τους καλλιεργητές πλουσιότερους, αλλά παρέχει την τεχνολογική υποδομή για πράγματα όπως η ψηφιοποίηση, η αυτοματοποίηση και η παρακολούθηση, γεγονός που οδηγεί τους αγρότες στη σύγχρονη γεωργία.

Φλέγοντα θέματα της αγροτικής παραγωγής που αγγίζει το blockchain

1. Περισσότερη διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στην ιχνηλασιμότητα

Από τη στιγμή που το blockcahian μπορεί να χαρακτηρισθεί επίσης ως μια τεχνολογία λογιστικών φύλλων, αυτομάτως μπορεί να αποτελέσει ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την επαλήθευση της απόδειξης ύπαρξης, των πλήρων αρχείων και της ιδιοκτησίας ή της προέλευσης των ανταλλασσόμενων πληροφοριών.

Συγκεκριμένο παράδειγμα αποτελεί ο υπολογισμός της γραμμής ποιότητας διαφόρων προϊόντων, όπως πορτοκάλια χωρίς φυτοφάρμακα μετά την ανθοφορία, τομάτες χωρίς ζιζανιοκτόνα, σολομός χωρίς αντιβιοτικά κ.α.

Στόχος είναι η συνολική ιχνηλασιμότητα: να αποθηκεύονται δεδομένα σχετικά με τον τόπο παραγωγής και σφαγής, την αποθήκευση και τη μεταφορά του προϊόντος κατά τρόπο ώστε να μην μπορεί να παραβιαστεί, επιτρέποντας σε κάποιον να επαναφέρει τα βήματα στην πηγή του προβλήματος πιο γρήγορα. Καθώς το blockchain συνδέεται με τα συνδεδεμένα αντικείμενα, διευκολύνει επίσης τις ειδοποιήσεις σε πραγματικό χρόνο, όπως για παράδειγμα, η μη τήρηση μιας καθορισμένης θερμοκρασίας να αποτελέσει ένα alert για έγκαιρη επέμβαση και αποφυγή τελικά των πιθανών απωλειών.

2. Blockchain και πιστοποίηση προϊόντων

Με την ενσωμάτωση έξυπνων συμβολαίων (προγράμματα υπολογιστών που εκτελούνται αυτόνομα μόλις πληρούνται ορισμένα κριτήρια), η τεχνολογία υπόσχεται να μειώσει τις διαδικαστικές καθυστερήσεις και το κόστος και να αυτοματοποιήσει τους ελέγχους. Ο στόχος είναι να μεταφερθεί αυτή η ιχνηλασιμότητα σε όλη τη διαδρομή προς τον καταναλωτή για να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη του κοινού.

Γιατί όμως η ιχνηλασιμότητα μέσω του blockchain έχει περισσότερη αξία σε σχέση με την ιχνηλασιμότητα που διεξάγεται από τις δημόσιες αρχές;

Η χρήση του blockchain έχει νόημα από τη στιγμή που ο κάθε εμπλεκόμενος τροφοδοτεί αυτήν την αλυσίδα με δικά του δεδομένα αλλά και έχει πρόσβαση σε δεδομένα άλλων και ατιστρόφως.

Τα blockchain εμβαθύνουν σε μία ανιχνευσιμότητα της προστιθέμενης αξίας για τις επιχειρήσεις μέσω της διαχείρισης της αλυσίδας της αξίας πλέον.

Για παράδειγμα έχει προσφερθεί σε εταιρείες μια διαδικτυακή blockchain εφαρμογή αναφερόμενη σε στις δεσμεύσεις τους απέναντι στη βιώσιμη ανάπτυξη κατά την παραγωγική διαδικασία των αγαθών και  υπηρεσιών. Όλες αυτές οι δεσμεύσεις αποτελούν περιουσιακά στοιχεία τα οποία μπορούν να ανιχνευθούν και να ανταλλαγούν.

3. Blockchain και γρήγορες συναλλαγές

Πόσο βολικό θα ήταν να ολοκληρώνονταν όλες οι αγροτικές συναλλαγές μέσω μόνο μιας πλατφόρμας;

Μια συναλλαγή που θα περιλαμβάνει ένα πλήρες σύνολο ψηφιοποιημένων εγγράφων συγγραφής υποχρεώσεων και αυτόματη αντιστοίχιση δεδομένων, αποφεύγοντας έτσι την αλληλεπικάλυψη καθηκόντων και τους μη αυτόματους ελέγχους.

Εάν όλα τα παραπάνω κάποια στιγμή αποτελέσουν μια πραγματικότητα, τότε θα έχουμε μείωση του χρόνου επεξεργασίας των δεδομένων, η παρακολούθησή τους θα γίνεται σε πραγματικό χρόνο, η χρήση μετρητών θα εκλείψει και ο κίνδυνος μιας πιθανής απάτης επίσης θα μειωθεί σημαντικά.

4. Blockchain και smart farming

Το smart farming αποτελείται από μία πληθώρα δεδομένων τα οποία και θα πρέπει να διαχειριστούν και να οργανωθούν ορθά και αποτελεσματικά για να έχουμε τα αναμενόμενα αποτελέσματα.

Σε τέτοιου είδους εργασίες που έχουν να κάνουν με διαχείριση δεδομένων, βρίσκουν εφαρμογή τα blockchain διότι διαθέτουν έναν αποκεντρωμένο τύπο διαχείρισης αρχείων. Τι εννοούμε με αυτό;  

Οποιεσδήποτε ενημερώσεις γίνονται μέρος του ημερολογίου και κάθε συμμετέχουσα συσκευή λαμβάνει την ενημερωμένη εγγραφή. Ακόμη και έξω από το χωράφι, αποσυνδεδεμένο από την πρόσβαση στο διαδίκτυο, οι τυχόν αλλαγές θα συγχρονιστούν στο δίκτυο αμέσως μόλις η συσκευή ανακτήσει την πρόσβαση στο διαδίκτυο.

Επιπλέον, το blockchain μπορεί να παρακολουθεί άλλους τύπους αρχείων, όπως αρχεία κατάστασης αισθητήρων και εξοπλισμού.

Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι ένας καλλιεργητής θα μπορούσε να διατηρήσει μια εικόνα σε πραγματικό χρόνο σχετικά με το ποια μηχανήματα είναι διαθέσιμα για εργασία, ποια μηχανήματα θα χρειαστούν συντήρηση σύντομα και τα οποία επί του παρόντος βρίσκονται σε επιδιόρθωση. Ένας καλλιεργητής θα μπορούσε ακόμη, μέσω του blockchain, να δώσει πρόσβαση για να ενημερώσει την κατάσταση, μόλις ένα κομμάτι του μηχανήματος έχει επισκευασθεί, για παράδειγμα. Πρόκειται για μια συσκευή ανταλλαγής δεδομένων για μεγάλες επιχειρήσεις με πολλαπλές εκμεταλλεύσεις και δεκάδες είδη εξοπλισμού σε διάφορες τοποθεσίες και καταστάσεις επισκευής.

5. Blockchain και ποιοτικός έλεγχος του τελικού προϊόντος

Τεράστια πρόκληση για τους καλλιεργητές αποτελεί και η παρακολούθηση της ποιότητας των καλλιεργειών.

Ήδη παρακολουθείται η πορεία παραγωγής ενός αγροτικού προϊόντος με καταγραφή μιας πληθώρας δεδομένων που αφορούν φυτοπροστασία, άρδευση, λίπανση, βέλτιστες θερμοκρασίες ανάπτυξης κ.α.

Όλα αυτά τα δεδομένα θα πρέπει εν συνεχεία να αποθηκευτούν και να συνδεθούν όλα μαζί σε ένα ψηφιακό βιβλίο το οποίο και θα ενημερώνεται κάθε φορά σε πραγματικό χρόνο. Διάφορες ενέργειες γίνονται οι οποίες αποσκοπούν στη δημιουργία κατανεμημένων τέτοιων βιβλίων, παρόμοια με το blockchain, τα οποία θα υφίστανται σε συσκευές IoT (Internet of Things) για τη λειτουργία μιας ασφαλούς, παγκόσμιας βάσης δεδομένων για όλες τις πληροφορίες.

Ο απώτερος στόχος είναι η ψηφιοποίηση και η αυτοματοποίηση όσο το δυνατόν περισσότερο όσον αφορά την τήρηση γεωργικών αρχείων και τον ποιοτικό έλεγχο. Οι αισθητήρες συλλέγουν δεδομένα αυτόματα σε πραγματικό χρόνο, έτσι ώστε όταν ένας καλλιεργητής χρειάζεται πληροφορίες, να είναι μόνο ένα κλικ μακριά προκειμένου να τις αποκτήσει.

Πολλές πτυχές αυτού του γεγονότος συμβαίνουν τώρα στη γεωργία, επιτρέποντας στους καλλιεργητές να παρέχουν ακριβή άρδευση βασισμένη σε βροχοπτώσεις, προσαρμοσμένη λίπανση προσαρμοσμένη στις μεταβολές της ποιότητα του εδάφους και στοχευμένα μέτρα καταπολέμησης των παρασίτων.

Πολύ ωραία και ενδιαφέροντα όλα τα ανωτέρω, μόνο που μοιάζουν πολύ με ότι ήδη γίνεται…

Τελικά τι το διαφορετικό έχει ένα blockchain που κάνει τη διαφορά με τα όλα όσα ήδη γνωρίζουμε και εφαρμόζουμε;

Τα blockchain συνήθως δεν κάνουν αισθητή την παρουσία τους και αρχικά περνούν απαρατήρητα. Πρόκειται για μια τεχνολογία χαμηλού επιπέδου η οποία δρα παρασκηνιακά και δημιουργεί ασφαλείς βάσεις δεδομένων. Το λογισμικό τους και οι εφαρμογές ίσως φαίνονται ίδια με αυτά που ήδη χρησιμοποιούνται.

Η διαφορά είναι πως το blockchain ανοίγει μια πληθώρα πιθανών νέων επιλογών για τη συλλογή δεδομένων και την αυτοματοποίηση της διαχείρισης των εκμεταλλεύσεων.  Αποτελεί στην ουσία έναν μηχανισμό ασφαλείας και ελέγχου της ορθότητας πάσης φύσεων δεδομένων και διαδικασιών σε μία αλυσίδα παραγωγής.

Blockchain: Μια καινούρια τεχνολογία που πρέπει πρώτα απ’όλα να ωριμάσει

Ο πιθανές χρήσεις του στο γεωργικό τομέα είναι πολλές αλλά θα πρέπει να ληφθούν υπ’όψη βασικές προϋποθέσεις για να γίνει αυτό, όπως:

► Η κατανόηση του τι είναι το blockchain και των πλεονεκτημάτων της εφαρμογής του.

► Απαιτείται ισορροπία. Το blockchain μπορεί να λειτουργήσει σωστά μόνο αν όλοι όσοι συνδέονται στην αλυσίδα αποφασίζουν συλλογικά για την εξέλιξη αυτής της αλυσίδας. Η εξάλειψη των μεσαζόντων, γεγονός επιθυμητό, μπορεί πολλές φορές να οδηγήσει σε νέες «ισορροπίες»…

► Το νομικό πλαίσιο που διέπει το blockchain, παραμένει μάλλον ασαφές.

► Θα πρέπει να αποδειχθεί στην πορεία πως η τεχνολογία blockchain μπορεί να λειτουργήσει σε μια ευρεία κλίμακα χρηστών, το ίδιο αποτελεσματικά, όπως λειτουργεί και σήμερα, με έναν περιορισμένο αριθμό χρηστών.

Πηγές

http://blockchain.org.gr/home/mathe/

http://ictupdate.cta.int/2018/09/04/the-blockchain-opportunities-and-challenges-for-agriculture/

https://www.google.com/search?client=firefox-b&q=UTILIZING+BLOXKCHAIN+TECHNOLOGY

blog.farmacon.gr