ΕΕ: Έναρξη ισχύος της πράξης για την τεχνητή νοημοσύνη

Την 1η Αυγούστου 2024 τίθεται σε ισχύ η ευρωπαϊκή πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη (πράξη για την τεχνική νοημοσύνη). Η πράξη αποσκοπεί στην προώθηση της υπεύθυνης ανάπτυξης και εφαρμογής της τεχνητής νοημοσύνης στην ΕΕ.

Η πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη, που προτάθηκε από την Επιτροπή τον Απρίλιο του 2021 και συμφωνήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο τον Δεκέμβριο του 2023, αντιμετωπίζει δυνητικούς κινδύνους για την υγεία, την ασφάλεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα των πολιτών. Παρέχει στους φορείς ανάπτυξης και εφαρμογής σαφείς απαιτήσεις και υποχρεώσεις όσον αφορά συγκεκριμένες χρήσεις της τεχνητής νοημοσύνης, μειώνοντας παράλληλα τον διοικητικό και οικονομικό φόρτο για τις επιχειρήσεις.

Η πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη εισάγει ένα ενιαίο πλαίσιο σε όλες τις χώρες της ΕΕ, με βάση έναν μακρόπνοο ορισμό της τεχνητής νοημοσύνης και μια προσέγγιση βάσει κινδύνου:

• Ελάχιστος κίνδυνος: τα περισσότερα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης, όπως τα φίλτρα ανεπιθύμητων μηνυμάτων και τα βιντεοπαιχνίδια που λειτουργούν με τεχνητή νοημοσύνη, δεν υπόκεινται σε καμία υποχρέωση βάσει της πράξης για την τεχνητή νοημοσύνη, αλλά οι εταιρείες μπορούν οικειοθελώς να υιοθετήσουν πρόσθετους κώδικες δεοντολογίας.
• Ειδικός κίνδυνος διαφάνειας: συστήματα όπως τα διαλογικά ρομπότ πρέπει να ενημερώνουν σαφώς τους χρήστες ότι αλληλεπιδρούν με μηχανή, ενώ ορισμένα περιεχόμενα που παράγονται από τεχνητή νοημοσύνη πρέπει να επισημαίνονται ως τέτοια.
• Υψηλός κίνδυνος: τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης υψηλού κινδύνου, όπως το ιατρικό λογισμικό που βασίζεται στην τεχνητή νοημοσύνη ή τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούνται για προσλήψεις, πρέπει να συμμορφώνονται με αυστηρές απαιτήσεις, συμπεριλαμβανομένων συστημάτων μετριασμού του κινδύνου, υψηλής ποιότητας συνόλων δεδομένων, σαφών πληροφοριών για τους χρήστες, ανθρώπινης εποπτείας κ.λπ.
• Μη αποδεκτός κίνδυνος: για παράδειγμα, τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης που επιτρέπουν την «κοινωνική βαθμολόγηση» από κυβερνήσεις ή εταιρείες θεωρούνται σαφής απειλή για τα θεμελιώδη δικαιώματα των ανθρώπων και, ως εκ τούτου, απαγορεύονται.

Η ΕΕ έχει τη φιλοδοξία να καταστεί παγκόσμια ηγέτιδα δύναμη στην ασφαλή τεχνητή νοημοσύνη. Με την ανάπτυξη ενός ισχυρού κανονιστικού πλαισίου που θα βασίζεται στα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις αξίες, η ΕΕ μπορεί να αναπτύξει ένα οικοσύστημα τεχνητής νοημοσύνης επωφελές για όλους. Αυτό σημαίνει καλύτερη υγειονομική περίθαλψη, ασφαλέστερες και καθαρότερες μεταφορές και βελτιωμένες δημόσιες υπηρεσίες για τους πολίτες. Προσφέρει καινοτόμα προϊόντα και υπηρεσίες, ιδίως στους τομείς της ενέργειας, της ασφάλειας και της υγειονομικής περίθαλψης, καθώς και υψηλότερη παραγωγικότητα και αποδοτικότερη μεταποίηση για τις επιχειρήσεις, ενώ οι κυβερνήσεις μπορούν να επωφεληθούν από φθηνότερες και πιο βιώσιμες υπηρεσίες, όπως οι μεταφορές, η ενέργεια και η διαχείριση των αποβλήτων.

Πρόσφατα η Επιτροπή δρομολόγησε διαβούλευση σχετικά με κώδικα ορθής πρακτικής για τους παρόχους μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης γενικού σκοπού (GPAI). Ο κώδικας αυτός, που προβλέπεται από την πράξη για την τεχνητή νοημοσύνη, θα καλύπτει κρίσιμους τομείς, όπως η διαφάνεια, οι κανόνες που σχετίζονται με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και η διαχείριση κινδύνων. Οι πάροχοι GPAI με δραστηριότητες στην ΕΕ, οι επιχειρήσεις, οι εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, οι κάτοχοι δικαιωμάτων και οι ακαδημαϊκοί εμπειρογνώμονες καλούνται να υποβάλουν τις απόψεις και τα πορίσματά τους, τα οποία θα τροφοδοτήσουν το επικείμενο σχέδιο κώδικα δεοντολογίας για τα μοντέλα GPAI από την Επιτροπή.

Οι διατάξεις σχετικά με τη GPAI θα τεθούν σε εφαρμογή σε 12 μήνες. Η Επιτροπή αναμένει να οριστικοποιήσει τον κώδικα ορθής πρακτικής έως τον Απρίλιο του 2025. Επιπλέον, οι παρατηρήσεις από τη διαβούλευση θα τροφοδοτήσουν επίσης το έργο της υπηρεσίας τεχνητής νοημοσύνης, η οποία θα εποπτεύει την εφαρμογή και την επιβολή των κανόνων της πράξης για την τεχνητή νοημοσύνη στη GPAI.