Όταν γίνεται λόγος περί αθλητισμού και η συζήτηση περιλαμβάνει το όνομα της Αγγλίας, το μυαλό του καθενός στρέφεται στο ποδόσφαιρο και πιο συγκεκριμένα στο πρωτάθλημα της Πρέμιερ Λίγκ. Δεν είναι λίγες οι φορές που εκπρόσωποι ακαδημιών μεγάλων αγγλικών ομάδων (κυρίως Άρσεναλ και Λίβερπουλ) βρέθηκαν σε πολλές πόλεις της Ελλάδας με έναν και μοναδικό στόχο, την εύρεση ταλαντούχων νέων παικτών.

Βέβαια, όσο παράταιρο και αν ακούγεται, η επιλογή ενός παίκτη από αυτά τα κλιμάκια ώστε να ακολουθήσει τους σκάουτερ στην έδρα των ακαδημιών στο «Νησί» θεωρείται μακράν ως το πιο εύκολο βήμα από εκείνα που θα ακολουθήσουν στην συνέχεια. 

Ποια στάδια μεσολαβούν ανάμεσα σε ακαδημίες και επαγγελματικό ποδόσφαιρο;

Για να αναλυθεί το ζήτημα εις βάθος, πολύ σημαντική είναι η ανάλυση όλων των σταδίων που μεσολαβούν ανάμεσα σε ακαδημίες και το επαγγελματικό ποδόσφαιρο. Πολύ μεγάλο ρόλο διαδραματίζει η ηλικία. Από 9-16 ετών, η διαδικασία είναι πολύ πιο ομαλή και αν η ομάδα είναι ικανοποιημένη από τις επιδόσεις του παιδιού, ανανεώνει το (μη επαγγελματικό) συμβόλαιο του για 1-2 χρόνια. Στην ηλικία των 16, ο σύλλογος αποφασίζει για την παραμονή ή μη του κάθε νέου. Δυστυχώς, οι παίκτες που επιλέγονται σε αυτή την ηλικία ώστε να συνεχίσουν στην ομάδα κυμαίνονται από 5-9 στις ομάδες της Πρέμιερ. Όσοι καταφέρουν να επιλεχθούν, κερδίζουν τριετή υποτροφία μέχρι την ηλικία των 19  και στην συνέχεια είναι ελεύθεροι να υπογράψουν επαγγελματικό συμβόλαιο.  Υπάρχουν βέβαια και λίγες εξαιρέσεις παικτών οι οποίοι είχαν την δυνατότητα να υπογράψουν επαγγελματικό συμβόλαιο από τα 17, όπως ο Ρούνεϊ. Βέβαια, όλα αυτά προϋποθέτουν τον εντοπισμό των ταλαντούχων ποδοσφαιριστών από σκάουτερς  διαφόρων ομάδων της Πρέμιερ Λίγκ, οι οποίοι βρίσκονται διάχυτοι σε ολόκληρο τον κόσμο και διοργανώνουν Camps. Τα Camps είναι μικρά κλιμάκια από τα οποία εντοπίζονται το πολύ 2 ταλαντούχοι παίκτες. Οι νέοι ακολουθούν τους σκάουτερ στην Αγγλία και εκεί δοκιμάζονται ξανά, αυτή τη φορά μαζί με όσους έχουν επιλεχθεί από ολόκληρο τον κόσμο με στόχο  να μείνουν οι πιο ικανοί. Εκέινοι που θα ενσωματωθούν στις κανονικές ακαδημίες της ομάδας, στις οποίες ισχύουν τα παραπάνω.

Η σπαραξικάρδια διαδικασία της ανάδειξης κάθε παίκτη

Η λέξη «σπαραξικάρδια» που χρησιμοποιήθηκε δεν είναι τυχαία. Είναι η μετάφραση της λέξης «heartbreaking», την οποία χρησιμοποιεί η επίσημη ιστοσελίδα της Αγγλικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου ώστε να περιγράψει  την πιεστική καθημερινότητα των νέων παικτών στις ακαδημίες των ομάδων της Πρέμιερ Λίγκ. Από την μια πλευρά, είναι πολύ εύκολο να γίνει αντιληπτός ο πιο απαιτητικός χαρακτήρας των προπονητικών μεθόδων που διέπει τις ομάδες της Αγγλίας λόγω της συνεχούς ανάγκης για ανάδειξη νέων ταλέντων. Από την άλλη όμως, χάνεται η πραγματική ουσία του ποδοσφαίρου σαν άθλημα και αντικαθίσταται από την εμπορευματοποίηση, ενώ η «χαρά του παιχνιδιού» δίνει την θέση της στην «ανάγκη για την τελειομανία».

Και αν θεωρείτε πως η λέξη «τελειομανία» δεν συνάδει με τον χαρακτήρα ενός «απλού αθλήματος» όπως το ποδόσφαιρο, τα αποτελέσματα ερευνών δείχνουν το αντίθετο. Σύμφωνα λοιπόν με την έρευνα του καθηγητή του πανεπιστημίου του Λίντς, Dr Hill, περίπου 42 από τους 167 παίκτες  που αγωνίζονται στις ακαδημίες των κορυφαίων ομάδων της χώρας και συμμετείχαν στην έρευνα, αισθάνονται ανήμποροι να διαχειριστούν την ψυχολογική-σωματική υπερκόπωση (burnout). Επομένως, αργά ή γρήγορα εγκαταλείπουν το μεγάλο τους όνειρο λόγω του υπερβολικού άγχους που τους διακατέχει. Ένα άγχος που απορρέει από την ανάγκη ο κάθε νέος παίκτης να γίνει τέλειος, μια ανάγκη η οποία προβάλλεται άμεσα ή έμμεσα από τους προπονητές των ακαδημιών. Δεν θα μπορούσε να ταιριάξει καλύτερα εδώ η δήλωση του πρώην προπονητή της Σάουθαμπτον, Ted Bates, ο οποίος είχε δηλώσει πως: » Οι νέοι παίκτες μαθαίνουν να κερδίζουν πριν καν μάθουν να παίζουν». 

Γιατί το άγχος υπερτερεί της απόλαυσης;

Σε κάθε περίπτωση, το ερώτημα μπορεί να απαντηθεί και να αναλυθεί διαφορετικά για κάθε νεαρό παίκτη καθώς κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τις ιδιομορφίες της ζωής κάθε παιδιού πέρα από το ίδιο.Όμως, αδιαμφισβήτητη είναι η επιρροή του οικογενειακού περιβάλλοντος αλλά και του προπονητή. Την ώρα που οι προπονητές αναζητούν διακαώς τον «νέο Μπέκαμ» χωρίς να δίνεται η πρέπουσα σημασία στην άμιλλα, οι νεαροί παίκτες  σταδιακά ενστερνίζονται και εκείνοι την σημερινή ιδεολογία γύρω από το ποδόσφαιρο. Με λίγα λόγια, το ποδόσφαιρο νοείται ως μια διαδικασία συνεχούς εξέλιξης, με το στοιχείο της απόλαυσης να έχει αντικατασταθεί από τον ανταγωνισμό. Οι προπονητές και το οικογενειακό περιβάλλον δεν αποτελούν όμως τον αποκλειστικό παράγοντα που η διαδικασία της ανάδειξης ενός παίκτη κρίνεται ψυχοφθόρα. Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία της ένωσης ποδοσφαιριστών Αγγλίας και Ουαλίας (PFA), μόλις το 20% των νεαρών παικτών που θα καταφέρουν να επιλεχθούν με υποτροφία από ακαδημία ομάδας Πρέμιερ Λίγκ, θα αγωνιστούν επαγγελματικά στην ηλικία των 21 σε κάποια από τις Αγγλικές διοργανώσεις. Στην πραγματικότητα το ποσοστό δεν είναι αποθαρρυντικό. Ή μάλλον δεν είναι τόσο αποθαρρυντικό όσο το 0.012 %, ποσοστό που αντιπροσωπεύει την πιθανότητα να αγωνιστεί στην Πρέμιερ Λίγκ οποιοσδήποτε νεαρός παίκτης που προέρχεται από τις ακαδημίες οποιασδήποτε αγγλικής ομάδας.

Όταν η «αποτυχία» γίνεται επιτυχία

Ωστόσο, πάντα υπάρχουν ευκαιρίες. Παρά το γεγονός ότι η πληθώρα των νέων παικτών θα βρεθεί μπροστά σε μια «διαφαινόμενη αποτυχία», ο κάθε παίκτης έχει την δυνατότητα με πίστη και προσήλωση στον στόχο του να μετατρέψει την «αποτυχία» σε επιτυχία. Σύμφωνα με τον πρώην σκάουτερ της Φούλαμ, Roger Skyrme:» O σκοπός αγιάζει τα μέσα. Σκεφτείτε πόσοι νέοι απορρίπτονται από την Άρσεναλ και πόσοι συνεχίζουν στις ακαδημίες. Εκείνοι που συνεχίζουν είναι ελάχιστοι. Επομένως, ο νέος παίκτης πρέπει να συνεχίσει την δουλειά, να μην χάσει την πίστη του και να συμβιβαστεί με τις ευκαιρίες που θα του παρέχουν μικρότερες ομάδες, ώστε να αγωνιστεί σε μεγαλύτερες.»  Ένας από τους αρκετούς παίκτες ο οποίος επιβεβαιώνει την εγκυρότητα των δηλώσεων του Skyrme, είναι ο γνωστός σε όλους Dele Alli, ο οποίος για τέσσερα χρόνια αγωνίστηκε στην Μίλτον Κέϊνς Ντόνς , ομάδα της ομώνυμης πόλης που βρίσκεται βορειανατολικά του Λονδίνου και αγωνίζεται στην League One δίχως να έχει την ευκαιρία να δοκιμαστεί σε μια από τις κορυφαίες ακαδημίες του «Νησιού» λόγω της κακής οικονομικής κατάστασης της οικογένειας του. Η συνέχεια του νυν αστέρα της Τότεναμ  είναι γνωστή..

Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι δυνατόν το ποδόσφαιρο να ξεφύγει από το πνεύμα της εμπορευματοποίησης που χαρακτηρίζει τα τελευταία χρόνια τον αθλητισμό και το σενάριο οι ακαδημίες να υπάρχουν αποκλειστικά και μόνο με στόχο να προάγουν αρχικά την ευγενή άμιλλα σε συνδυασμό με την προώθηση των καλύτερων παικτών μάλλον φαντάζει ουτοπικό. Εντελώς ρεαλιστική είναι όμως η πεποίθηση πως οι ακαδημίες μπορούν να αποτελέσουν ένα «σχολείο» στο οποίοι οι νέοι αθλητές να γαλουχίζονται με τις ορθές αξίες, τόσο του ποδοσφαίρου όσο και του αθλητισμού γενικότερα.

Πηγή:acadimies.gr