Τάσος Μπαρτζώκας: Η ψυχική υγεία δεν θέλει εκθέσεις ιδεών. Θέλει σχέδιο και πράξεις!

Παρέμβαση του Τάσου Μπαρτζώκα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας

10 Οκτωβρίου σήμερα, μέρα αφιερωμένη στην ψυχική υγεία και, θεωρώ, ότι έχει έρθει σοβαρά η ώρα να προχωρήσουμε πολύ παραπέρα, από το να επισημαίνουμε απλώς το θέμα ή να αναφέρουμε κοινοτοπίες σε μορφή εκθέσεων ιδεών.

Το ζήτημα της ψυχικής υγείας είναι σημαντικό και πρωτίστως, είναι βαθιά πολιτικό. Και το φετινό μήνυμα της παγκόσμιας ημέρας για την ψυχική υγεία, είναι ότι θα πρέπει να γίνει προτεραιότητα της Πολιτείας και της Κυβέρνησής μας. Μας αφορά όλους γιατί άνθρωποι υποφέρουν και ζωές ανθρώπων διαλύονται. Μας αφορά γιατί η Πολιτεία φέρει ευθύνη για την ευημερία των ανθρώπων της.

Αν αναρωτιόμαστε για την πολιτική διάσταση του ζητήματος της ψυχικής υγείας, η απάντηση βρίσκεται στα αυξανόμενα περιστατικά, πολλές φορές υπόκωφης, βίας, στα ανοδικά περιστατικά αυτοκτονιών, στα περιστατικά ανθρώπων που υποφέρουν πολλές φορές δίπλα μας χωρίς καν να το έχουμε συνειδητοποιήσει, στις αναπτυξιακές διαταραχές- που πάντα υπήρχαν, απλώς τώρα διαγιγνώσκονται, στον Γολγοθά που διάγουν οι φροντιστές ατόμων με διαταραχές, στην αυξανόμενη συσχέτιση ψυχικών διαταραχών που εκδηλώνονται στην ενήλικη ζωή αλλά η έναρξη τους τοποθετείται χρονικά νωρίτερα. Να συνεχίσω;

Ναι, είναι βαθιά πολιτικό ζήτημα η ψυχική υγεία. Γιατί οι τροφοδότες των ψυχικών διαταραχών έχουν πολιτική υπόσταση. Η φτώχεια, οι κοινωνικές ανισότητες, η πολυπλοκότητα των κοινωνικών σχέσεων, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί μέσα από τις πολιτικές επιλογές, αυτό το καθημερινό «πώς θα τα βγάλω πέρα», οι πόλεμοι και οι συνέπειες τους, ακόμα και αν δεν γίνονται στη γειτονιά μας. Και αν ακόμα, δεν έχουμε πειστεί για την πολιτική διάσταση, ας πάμε στο «μόλις χτες», στην πανδημία του κορονοϊού που απρόσμενα χτύπησε την πόρτα μας, και πώς αυτή περίτρανα απέδειξε τα κενά του συστήματος υγείας στο ζήτημα της ψυχικής υγείας. Πώς άφησε ανθρώπους να νιώθουν αόρατοι και χωρίς φωνή.

Συνάνθρωποι και συμπολίτες μας βυθίζονται όλο και περισσότερο, σε ένα βουβό πόνο, σε μια απομόνωση χωρίς τέλος, σε απελπισία. Και αυτό, ας μη γελιόμαστε, σπανίως έχει να κάνει μόνο με τους ίδιους. Η ψυχική υγεία έχει να κάνει με τον τρόπο που σχετιζόμαστε, με την διάδρασή μας με τους άλλους, έχει να κάνει, με άλλα λόγια, με την κοινωνία και με τη συνοχή της. Και καθώς μέριμνα της Πολιτείας είναι η κοινωνία, πρέπει να δράσουμε αμέσως, βάζοντας ξανά, από την αρχή, τα θεμέλια για να γίνει η φροντίδα της ψυχικής υγείας, προτεραιότητα του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Ας σταματήσουμε λοιπόν, να παίζουμε κρυφτό με την ψυχική υγεία, και ας ανοίξουμε τη μεγάλη συζήτηση για την ψυχική υγεία στη χώρα μας. Για το πώς θα δημιουργήσουμε ένα σύστημα που θα ενσωματώνει τις μεθόδους καταγραφής, παρέμβασης, φροντίδας των ασθενών νοσούντων, αλλά και των οικογενειών τους, και της διασύνδεσής τους με την κοινότητα. Για το ρόλο που παίζουν οι τοπικές, δημόσιες δομές στην πρόσβαση των συμπολιτών μας και στην αντιμετώπιση των ψυχικών νόσων.

Ναι, η διαδρομή της ψυχικής υγείας ξεκινάει από το τοπικό επίπεδο. Και ακριβώς γι’ αυτό το λόγο, θα κάνω ό,τι περνάει από το χέρι μου για να αποκτήσει η Ημαθία το Κέντρο Ψυχικής Υγείας, στο Γενικό Νοσοκομείο Βέροιας. Μια προσπάθεια που έχει ξεκινήσει και, στην οποία έχουν ενωθεί δυνάμεις σε όλα τα επίπεδα. Για να ενισχύσουμε τόσο την πρόληψη, όσο και την αντιμετώπιση. Για να καταπολεμήσουμε το στίγμα. Και να δώσουμε φωνή και υπόσταση στους ανθρώπους που μένουν αόρατοι. Όχι μόνο γιατί είναι δικαίωμα. Αλλά γιατί όλοι, μπορούμε να βρεθούμε στη θέση του να χρειαζόμαστε ψυχική φροντίδα, για να τα βγάλουμε πέρα.