Παρουσίαση του σχεδίου εξοικονόμησης ενέργειας στο Δημόσιο

Κοινό δελτίο τύπου των Υπουργείων Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Οικονομικών και Εσωτερικών

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, ο Υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης και η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου, ανακοίνωσαν σήμερα, Πέμπτη 9 Ιουνίου, το σχέδιο της Κυβέρνησης για την εξοικονόμηση ενέργειας στον δημόσιο τομέα.

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε:

«Από το περασμένο φθινόπωρο η παγκόσμια οικονομία κλυδωνίζεται από τη σφοδρότερη ενεργειακή κρίση των τελευταίων δεκαετιών. Μια κρίση που έχει λάβει ακόμα μεγαλύτερες διαστάσεις από την αιματηρή εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και η οποία απειλεί την οικονομία και την κοινωνική συνοχή της Ευρώπης.

Αντιμέτωπη με αυτήν την εκρηκτική κατάσταση, η Κυβέρνηση εφαρμόζει μια Εθνική Στρατηγική για την ενέργεια με τρεις βασικούς στόχους:

-Την ενεργειακή ασφάλεια και την απεξάρτηση από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων από τη Ρωσία.

-Την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής με τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

-Τη διασφάλιση προσιτού κόστους ενέργειας για τους καταναλωτές μέσα από άμεσες επιδοτήσεις στους λογαριασμούς, αλλά και την προώθηση της εξοικονόμησης ενέργειας.

Είναι αυτονόητο, ότι η πιο φθηνή και η πιο καθαρή ενέργεια είναι αυτή που εξοικονομούμε και άρα δεν καταναλώνουμε.

Σε αυτήν την εθνική προσπάθεια, η δημόσια διοίκηση οφείλει να αποτελέσει θετικό παράδειγμα. Να αναλάβει πρωτοβουλίες για την εξοικονόμηση ενέργειας και την ορθολογική διαχείριση που θα οδηγήσουν σε μείωση του κόστους, το οποίο επωμίζονται τελικά οι Έλληνες φορολογούμενοι.

Σήμερα ανακοινώνουμε ότι προχωράμε σε μια συστηματοποίηση της προσπάθειας εξοικονόμησης σε τρεις άξονες:

-Πρώτον, δημιουργούμε ένα ψηφιακό σύστημα παρακολούθησης της κατανάλωσης ενέργειας στις εγκαταστάσεις του Δημοσίου.

-Δεύτερον, προωθούμε άμεσα μέτρα με στόχο τη μείωση της κατανάλωσης κατά 10% το επόμενο διάστημα, αλλά και μέσο – μακροπρόθεσμα μέτρα, με στόχο τη μείωση της τελικής ετήσιας κατανάλωσης ενέργειας στον δημόσιο τομέα σε ποσοστό τουλάχιστον 30% μέχρι το 2030.

-Θεσπίζουμε κίνητρα, τέλος, στους φορείς του Δημοσίου για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων ενεργειακής εξοικονόμησης που θα εξειδικεύσει ο αρμόδιος Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης.

Τα μέτρα άμεσης απόδοσης που λαμβάνουμε έχουν σχεδιαστεί σε συνεργασία με τον αρμόδιο Υπουργό Εσωτερικών, Μάκη Βορίδη και το Υπουργείο Οικονομικών.

Προβλέπουν μεταξύ άλλων την ορθολογική διαχείριση και συντήρηση συστημάτων θέρμανσης, ψύξης, την εξοικονόμηση ενέργειας στον τομέα του φωτισμού όπως στον οδοφωτισμό, αλλά και στα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης μέσα από την τοποθέτηση κατάλληλου εξοπλισμού διαχείρισης ενέργειας όπως inverters σε αντλιοστάσια.

Παράλληλα, έχουμε δρομολογήσει παρεμβάσεις με πιο μακροπρόθεσμο ορίζοντα για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος του δημόσιου τομέα.

Αναφέρομαι στο πρόγραμμα «Ηλέκτρα» ύψους 640 εκατ. ευρώ με το οποίο στοχεύουμε σε εξοικονόμηση ενέργειας κατά 30% σε 2,5 εκατ. m² κτιρίων που θα αναβαθμιστούν ενεργειακά. Ο οριστικός Οδηγός του προγράμματος αναρτάται σήμερα, στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και ενέργειας ενώ η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα τεθεί σε λειτουργία εντός Ιουλίου.

Ήδη οι επιλέξιμες δαπάνες και οι μελέτες αυτών των έργων μπορούν να ξεκινήσουν.

Τους βασικούς άξονες του «Ηλέκτρα», το οποίο θα αποτελέσει το μεγαλύτερο πρόγραμμα ενεργειακής αναβάθμισης στον δημόσιο τομέα, αλλά και αναλυτικά τα άμεσα μέτρα, θα παρουσιάσει η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου».

Ο Αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών, Θόδωρος Σκυλακάκης, δήλωσε:

«Οι λόγοι που αποφασίσαμε να προχωρήσουμε σ’ αυτήν την πρωτοβουλία για εξοικονόμηση ενέργειας στο δημόσιο είναι, σε μεγάλο βαθμό, αυτονόητοι. Κι αυτό, διότι όταν αυξάνεται η τιμή ενός αγαθού, είναι αυτονόητο ότι πρέπει να κάνουμε οικονομία στο συγκεκριμένο αγαθό, ιδίως όταν η αύξηση είναι πολύ μεγάλη. Γεγονός, βέβαια, που βοηθάει, πρωτίστως, το φορολογούμενο, διότι αυτός στο τέλος της ημέρας καλείται να πληρώσει κάθε δαπάνη του δημοσίου, αλλά βοηθάει και το ισοζύγιο της χώρας, το οποίο γίνεται λιγότερο ελλειμματικό.

Προχωρούμε σ’ αυτή την πρωτοβουλία, επίσης, διότι η δαπάνη του δημοσίου για ηλεκτρική ενέργεια είναι πολύ σημαντική. Έφτασε το 2021, χωρίς φόρους και τέλη, τα 800 εκατ. ευρώ και πρέπει να κάνουμε οικονομία, διότι προτεραιότητά μας είναι η βοήθεια στα νοικοκυριά που πλήττονται από την ακρίβεια και πρέπει να εξοικονομήσουμε από όπου μπορούμε πόρους για να δώσουμε αυτή τη βοήθεια.

Σε γενικές γραμμές, τα μέτρα που προτείνουμε είναι ουσιαστικές εξοικονομήσεις, που θα έπρεπε, ήδη, να γίνονται, δηλαδή θα έπρεπε να καταναλώνουμε λιγότερη ενέργεια και για περιβαλλοντικούς λόγους.

Για την εφαρμογή των μέτρων, θα καταθέσουμε σχετική τροπολογία, τα Υπουργεία Οικονομικών, Ενέργειας και Εσωτερικών, με την οποία θα καθορίσουμε τους διοικητικούς και τους τεχνικούς υπευθύνους για τις άμεσες και έκτακτες δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας. Αυτοί, θα έχουν, κατ’ ελάχιστον, την υποχρέωση να υλοποιούν τις δράσεις και να μας ενημερώνουν σχετικά, μέσω της ειδικά διαμορφωμένης πλατφόρμας που δημιουργείται γι’ αυτό το σκοπό. Από την πλατφόρμα θα παρακολουθείται η κατανάλωση ενέργειας, ανά κτίριο ή διοικητική δομή. Υπάρχουν 212.000 ρολόγια του δημοσίου. Γι’ αυτό και μόνο ηλεκτρονικά μπορεί να παρακολουθηθεί τί γίνεται. Κι εκεί,  θα καταγράφονται και οι λογαριασμοί ρεύματος, παλαιότεροι και νεότεροι, ανά ρολόι του δημοσίου, με τη βοήθεια της ΔΕΗ.

Επιπλέον, οι υπεύθυνοι θα ορίζονται ανά περίπτωση, για παράδειγμα είναι αυτονόητο ότι ο Δήμαρχος έχει την ευθύνη για την εξοικονόμηση σ’ έναν Δήμο, ο Περιφερειάρχης για τις δικές του υπηρεσίες κ.λπ. Αντίστοιχα, θα ορίσουμε τους υπευθύνους για δράσεις εξοικονόμησης ενέργειας στην κεντρική διοίκηση και στα νομικά πρόσωπα του δημοσίου. Κι αυτοί, με τη σειρά τους, θα υποδείξουν τους υπευθύνους ανά  κτίριο ή δραστηριότητα, π.χ. οδοφωτισμός, μια πολύ σημαντική δραστηριότητα, με πολύ μεγάλο ενεργειακό κόστος.

Για να εφαρμοστούν τα μέτρα πιο αποτελεσματικά και γρήγορα θα υπάρξει ένα σύστημα υποβοήθησης των διοικητικών και τεχνικών υπευθύνων (helpdesk), με ειδικούς σε θέματα ενεργειακής εξοικονόμησης για να υποστηρίζονται οι φορείς στην προσπάθεια που θα κάνουν.

Επίσης, θα αξιοποιήσουμε -και θα περιγραφεί αυτό- κίνητρα για την παροχή των επιπλέον ενισχύσεων που θα δώσουμε από το Υπουργείο Οικονομικών. Συγκεκριμένα, ένα κομμάτι της ενίσχυσης που έχουμε, ήδη, προβλέψει στο αποθεματικό του προϋπολογισμού, πρόκειται να δοθεί σε κάθε περίπτωση και ένα άλλο σημαντικό κομμάτι θα δίνεται στους δημόσιους φορείς, εφόσον εφαρμόσουν, με επιμέλεια, τα μέτρα εξοικονόμησης. Στην πορεία θα παρακολουθούμε και τις καταναλώσεις. Η τελική μας απόφαση για τα ποσά ενίσχυσης που θα λάβουν οι δημόσιοι φορείς θα προκύψει από το συνδυασμό του βαθμού εφαρμογής των μέτρων και του αποτελέσματος που θα επιτυγχάνεται. Είναι προφανές ότι κάποιος που επιτυγχάνει σημαντική μείωση αντιμετωπίζεται θετικά στο σύστημα των κινήτρων. Στην περίπτωση εκείνου που εφαρμόζει τα μέτρα, θα συνυπολογίζεται αυτό, μαζί με τη μείωση που πέτυχε, για να προκύψει το ποσό με το οποίο θα ενισχυθεί. Οι φορείς, οι οποίοι δεν πέτυχαν τους στόχους εξοικονόμησης ή αμέλησαν να εφαρμόσουν τα μέτρα θα πρέπει να κάνουν οικονομίες από αλλού, δηλαδή από τον προϋπολογισμό τους, για να καλύψουν τη διαφορά. Όπως ένα νοικοκυριό όταν τα έξοδά του αυξάνονται προσαρμόζει τον προϋπολογισμό του, αντίστοιχα, πρέπει και οι δημόσιοι φορείς, εφόσον δεν πετύχουν τους στόχους -παρότι είναι αυτονόητοι αυτοί οι στόχοι- πρέπει να αναζητήσουν τρόπους για να κάνουν οικονομία, αν όχι από την ενέργεια, από κάπου αλλού.

Γενικός στόχος της παρέμβασης είναι να επιτευχθεί εξοικονόμηση ενέργειας της τάξεως του 10%. Το ακριβές ποσοστό, όμως, εξαρτάται από τις ανάγκες και ιδιαιτερότητες κάθε φορέα. Αν υπάρχει κάποιος έκτακτος λόγος, π.χ. καιρικές συνθήκες, αυτά θα τα δούμε στην πορεία και θα συνυπολογιστούν. Γι’ αυτό δεν θα κάνουμε ένα ενιαίο σύστημα, με κάποιο δεσμευτικό αλγόριθμο, που εφαρμόζεται σε κάθε περίπτωση, διότι εκεί μπορεί να έχουμε αδικίες και αστοχίες.

Επί της διαδικασίας, κάθε φορέας, στο τέλος της περιόδου, θα εξηγεί την προσπάθεια που κατέβαλε -εμείς θα την έχουμε, ήδη, καταγράψει, τις δυσκολίες που αντιμετώπισε και θα βάλουμε ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια, πριν καταλήξουμε στο ποσό με το οποίο θα ενισχυθεί.

Για παράδειγμα, κάποιος που δεν έχει κάνει συντήρηση των κλιματιστικών -κάτι αυτονόητο- ακόμη κι αν πετύχει για κάποιον άλλο λόγο οικονομία, θα πάρει λιγότερα χρήματα, διότι αν έκανε τη συντήρηση, είναι βέβαιο ότι θα πετύχαινε μεγαλύτερη οικονομία.

Σε σχέση, ειδικότερα, με τους ΟΤΑ θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι δεν είναι δουλειά του φορολογούμενου να καλύπτει τον οδοφωτισμό, καθώς εντάσσεται στα ανταποδοτικά τέλη. Θα βοηθήσουμε, παρόλα αυτά, με πόρους του φορολογούμενου, κατά ένα μέρος, στο θέμα του οδοφωτισμού στους Δήμους, αλλά αν δεν επιτυγχάνεται ο στόχος για εξοικονόμηση 10%, τότε οι Δήμοι θα πρέπει να βρουν τους επιπλέον πόρους μόνοι τους, με όποιο τρόπο επιλέξουν.

Ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι με τη σωστή εφαρμογή των μέτρων η Δημόσια Διοίκηση θα ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα που δημιουργεί η ενεργειακή κρίση και θα δώσει ένα καλό παράδειγμα εξοικονόμησης ενέργειας και ανταπόκρισης στις απαιτήσεις της κοινωνίας σ’ αυτή τη δύσκολη για όλους μας περίοδο».

O Υπουργός Εσωτερικών, Μάκης Βορίδης, δήλωσε:

«Με τη σειρά μου να πω ότι το Υπουργείο Εσωτερικών είναι υπεύθυνο για όλες τις οριζόντιες πολιτικές που αφορούν στους φορείς τους Δημοσίου. Αγκαλιάζουμε ενθέρμως αυτήν την πρωτοβουλία. Είναι πολύ σημαντικό το να εργαστούν όλοι συντονισμένα, προκειμένου να επιτύχουμε το αυτονόητο, αυτούς τους στόχους εξοικονόμησης. Εκείνο το οποίο χρειάζεται για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι είναι να δείξουν όλοι οι φορείς του Δημοσίου μια αυτονόητη επιμέλεια.

Εμείς, λοιπόν, πρόκειται να συντονίσουμε ώστε να ενεργοποιηθούν οι υπεύθυνοι, να οριστούν, να κάνουν την δουλειά τους σε σχέση και με την συμπλήρωση των στοιχείων που θα πρέπει να καταχωρούνται στην πλατφόρμα, αλλά προφανώς και με την ουσία του πράγματος, η οποία είναι να κάνουν τις δράσεις που πρέπει, ο καθένας στον δικό του φορέα για να επιτύχουμε αυτό το αποτέλεσμα της εξοικονόμησης.

Οι δράσεις αυτές νομίζω περιγράφηκαν λίγο. Προφανώς αφορούν τη χρήση των κλιματιστικών, αφορούν τη συντήρηση. Αφορούν κατά το δυνατόν δράσεις που θα οδηγούν σε μείωση της θερμοκρασίας στα δημόσια κτίρια. Προφανώς την ενεργειακή δαπάνη για τον οδοφωτισμό. Είναι δηλαδή πράγματα που ούτως ή άλλως θα πρέπει να γίνονται, απλώς έρχονται μπροστά επιτακτικά λόγω της ενεργειακής κρίσης και της συνολικής προσπάθειας που κάνει η Κυβέρνηση και η χώρα για να μειώσει και τη χρήση και την κατανάλωση της ενέργειας και να οδηγηθεί σε ενεργειακή αυτονομία το ταχύτερο δυνατό.

Θέλω επίσης να πω ότι είμαστε απολύτως σύμφωνοι και υποστηρίζουμε πολύ θετικά και ενεργά το σύστημα της κινητροδότησης και τη σύνδεση επίτευξης στόχων με στοιχεία τα οποία έχουν να κάνουν με τις δαπάνες που καταναλώνονται για την ενέργεια. Εάν υπάρχει μια εξοικονόμηση από πλευράς ενέργειας, τότε προφανώς να υπάρχει μια ανταμοιβή για αυτόν ο οποίος κατάφερε να μειώσει και να εξοικονομήσει στον προϋπολογισμό του αυτά τα ποσά. Όπως αντιστοίχως, εάν κάποιος αδιαφορεί, προφανώς, δεν μπορεί να μην έχει κάποια συνέπεια, δηλαδή να προσπαθήσει να αναζητήσει πόρους από αλλού, από τον προϋπολογισμό του προκειμένου να καλύψει το ποσό αυτό. Αυτό είναι κάτι το οποίο το είχα υποστηρίξει και παλαιότερα, ότι πρέπει να υπάρξει για τους δημόσιους οργανισμούς ένα σύστημα κινήτρων και αντικινήτρων, ανταμοιβών και υπό μία έννοια δημοσιονομικών ποινών για την επίτευξη γενικότερων στόχων δημοσιονομικής πολιτικής. Τώρα νομίζω πολύ περισσότερο με το ζήτημα το ενεργειακό, με την οξύτητα και την ένταση που έχει, είναι μια εξαιρετική ευκαιρία να αρχίζουμε να εφαρμόζουμε το σύστημα αυτό στους φορείς του Δημοσίου.

Το Υπουργείο Εσωτερικών, λοιπόν, θα συμπράξει και θα συμβάλλει έτσι ώστε το μήνυμα να περάσει, οι ενέργειες να γίνουν και να παρακολουθήσουμε την εκτέλεση αυτών των πολιτικών στους φορείς του Δημοσίου». 

Η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών, Αλεξάνδρα Σδούκου, δήλωσε:

«Παίρνοντας τη σκυτάλη από τους Υπουργούς, σήμερα παρουσιάζουμε ένα νέο σχέδιο για την εξοικονόμηση ενέργειας στη δημόσια διοίκηση.

Είναι μια παρέμβαση απαραίτητη, γιατί το ενεργειακό κόστος για το Δημόσιο, έχει σημειώσει κατακόρυφη αύξηση.

Και όπως ανέφερε ο Υπουργός, είναι ένα κόστος που επιβαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό και κατ’ επέκταση τους φορολογούμενους πολίτες.

Η ενεργειακή δαπάνη για το σύνολο των 212.000 εγκαταστάσεων της Γενικής Κυβέρνησης, κτιρίων, οδοφωτισμού και αντλιοστασίων, ανήλθε το 2020 σε 596 εκατ. ευρώ με κατανάλωση 4.450 GWh.

Το 2021 διαμορφώθηκε σε 5.346 GWh και σε 956 εκατ. ευρώ, ενώ η εκτίμηση για το 2022 είναι ότι η κατανάλωση θα διατηρηθεί στα ίδια επίπεδα σε 5.300 GWh που αντιπροσωπεύει το 10,85% της συνολικής τελικής κατανάλωσης ενέργειας.

Το 2022 όμως, το κόστος θα αυξηθεί σε 1,165 δισ. ευρώ – αύξηση 66% σε σχέση με το 2020. 

Σε αυτή την ενεργειακή κρίση, το Δημόσιο μπορεί και πρέπει να δώσει το καλό παράδειγμα μέσα από διαδικασίες που μειώνουν την κατανάλωση ενέργειας, ακόμα και αξιοποιώντας μεμονωμένες πρωτοβουλίες και εθελοντικές προσπάθειες, έχοντας σαν διαρκή και μόνιμο στόχο την συστηματική ενεργειακή αναβάθμιση των δημόσιων κτιρίων.

Με την πρωτοβουλία που ανακοινώνουμε σήμερα, θα επιχειρήσουμε να πετύχουμε ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας 10%.

Επιλέξαμε για αρχή μια σειρά από απλές και προσιτές δράσεις, οι οποίες μπορούν να εφαρμοστούν από όλους και να έχουν στο τέλος της ημέρας σημαντική συμβολή στο στόχο μας.

Ο στόχος φυσικά είναι αυτές οι δράσεις να επεκταθούν και σε άλλες παρεμβάσεις με σκοπό ακόμη μεγαλύτερη και περισσότερο αποτελεσματική ενεργειακή εξοικονόμηση.

Αρχικά, οι δημόσιοι φορείς για το σύνολο των κτιρίων τους πρέπει να ορίσουν άμεσα, όπως οφείλουν, τον  ενεργειακό υπεύθυνο, κατά προτίμηση με ειδικότητα μηχανικού –  σε κάθε κτίριο με σκοπό τον ενεργειακό έλεγχο και την παρακολούθηση της λειτουργίας του συνόλου των δημόσιων και δημοτικών κτιρίων και εγκαταστάσεων.

Είναι μία υποχρέωση που προβλέπεται εδώ και χρόνια από τη σχετική νομοθεσία αλλά δεν έχει τηρηθεί.

Με εγκύκλιο που θα αποσταλεί αμέσως προς όλο το δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, θα πρέπει να δηλωθεί ο ενεργειακός υπεύθυνος σε μία νέα πλατφόρμα που ετοιμάζεται μέσω της οποίας θα παρακολουθούνται οι δράσεις  του κάθε κτιρίου και φυσικά η μείωση της τελικής ετήσιας κατανάλωσης.

Θα σας μιλήσει για αυτή την πλατφόρμα σε λίγο ο Αναπληρωτής Υπουργός κ. Σκυλακάκης.

Το δεύτερο είναι η συντήρηση των κλιματιστικών, των καυστήρων και των κεντρικών μονάδων στα κτίρια του δημοσίου και η ρύθμιση των θερμοκρασιών λειτουργίας των συστημάτων αυτών, για την ορθολογική τους χρήση.

Μία καλή λειτουργία αυτών θα μειώσει τη ζήτηση για ενέργεια, ενώ ταυτόχρονα θα εξασφαλίσει ότι θα έχουμε στο χώρο εργασίας συνθήκες άνεσης, χωρίς να κρυώνουμε τον χειμώνα ή να ζεσταινόμαστε το καλοκαίρι.

Ανάλογα ζητάμε από τον κάθε έναν από εμάς που εργάζεται στο δημόσιο να φροντίζει ώστε να μη γίνεται άσκοπη χρήση ενέργειας στο χώρο εργασίας του.

Έχουμε όλοι βρεθεί σε χώρους όπου για παράδειγμα λειτουργούν κλιματιστικές μονάδες χωρίς νόημα σε πολύ χαμηλή θερμοκρασία ενώ ταυτόχρονα είναι ανοικτά τα παράθυρα στον χώρο.

Είναι προτιμότερο οι εργαζόμενοι να θεσπίσουν ανά τακτά χρονικά διαστήματα 2-3 ωρών διαλείμματα των 10 λεπτών στα οποία μπορούν να ανοίξουν για λίγο τα παράθυρα για αερισμό του χώρου, κλείνοντας ταυτόχρονα τον κλιματισμό.

Με τέτοιες μικρές αλλαγές στη συμπεριφορά όλων μας, συμβάλλουμε σε αυτή τη συλλογική προσπάθεια.

Άλλη πολύ απλή ενέργεια χωρίς κόστος, που σίγουρα γνωρίζουμε αλλά ίσως παραβλέπουμε στην καθημερινότητά μας, είναι η απενεργοποίηση ψύξης / θέρμανσης σε χώρους και ώρες που δεν υπάρχουν εργαζόμενοι.

Στην ίδια λογική απλών ενεργειών είναι να φροντίζουμε, όταν τελειώνει το ωράριο εργασίας και φεύγουμε από το χώρο εργασίας μας, για το κλείσιμο λειτουργίας προσωπικών υπολογιστών, φώτων, συσκευών σε χώρους και ώρες που δεν χρησιμοποιούνται.

Ο ενεργειακός υπεύθυνος του κτιρίου μπορεί να ορίσει σε κάθε χώρο ένα υπάλληλο που θα φεύγει τελευταίος από το χώρο και θα ελέγχει αν όλες οι συσκευές έχουν κλείσει.

Και μια και το μότο μας είναι απλές και εύκολες λύσεις, δεν είναι μία από αυτές ο φυσικός αερισμός του κτιρίου κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Δεν είναι κοινή γνώση ότι μια τέτοια κίνηση θα μειώσει τη θερμοκρασία του κτιρίου το καλοκαίρι, θα βελτιώσει την ποιότητα του αέρα που αναπνέουμε.

Ανάλογης σημασίας για την βελτίωση των συνθηκών άνεσης και εργασίας και εξοικονόμηση ενέργειας είναι η τοποθέτηση συστημάτων σκίασης όπου απαιτείται (π.χ. στόρια, κουρτίνες).

Τι μπορούν να προσφέρουν; Η απάντηση είναι εύκολη. Περιορίζουν την υπερβολική ζέστη που προκαλεί η ακτινοβολία του ήλιου το καλοκαίρι.

Αντιλαμβανόμαστε όλοι τη συμβολή αυτών των απλών ενεργειών στην εξοικονόμηση ενέργειας. Προβάλλουμε λίγο πολύ στο χώρο εργασίας μια συμπεριφορά ανάλογη με αυτή που έχουμε στο χώρο της κατοικίας μας.

Θα μπορούσαμε για κάθε μία από αυτές τις προτάσεις να δείξουμε και μια τεχνική ανάλυση με παραδείγματα με τύπους, βαθμούς απόδοσης συστημάτων, μοναδιαία κόστη, όμως δεν είναι αυτός ο σκοπός μας σήμερα. 

Σκοπός είναι να επικοινωνήσουμε με τον πιο απλό και κατανοητό τρόπο την ουσία της προσπάθειάς μας και τη σημασία που δίνουμε στις καθημερινές μας κινήσεις και στην καθημερινή μας συμπεριφορά στον χώρο εργασίας ξεκινώντας σήμερα από το δημόσιο.

Παραμένοντας πάντα στον τομέα του δημοσίου αλλά φεύγοντας για λίγο από τα κτίρια υπάρχουν και δράσεις που μπορούν να υλοποιηθούν εύκολα,  μειώνοντας την ενεργειακή κατανάλωση στον φωτισμό πόλεων /δήμων.

 Μια τέτοια μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης της τάξης ενός 10% είναι εφικτή για παράδειγμα μέσα από την βελτιστοποίηση του χρονοπρογραμματισμού του οδοφωτισμού ή τον εξορθολογισμό του καλλωπιστικού ή/και διακοσμητικού φωτισμού, χωρίς να επηρεάζεται η σκοπιμότητα ανάπτυξης αυτού.

Η ενεργειακά αποδοτική αναβάθμιση του οδοφωτισμού, μπορεί να μειώσει το κόστος κατά 35 – 50%.

Οι τοπικές αρχές θα βρουν τη στήριξη που ζητούν από εμάς στην προσπάθειά τους αυτή να κάνουν ορθολογική διαχείριση της ενέργειας.

Τέλος, αναγνωρίζοντας το πρόβλημα της υψηλής ενεργειακής κατανάλωσης στις εγκαταστάσεις ύδρευσης και αποχέτευσης αποφασίσαμε να στηρίξουμε τις προσπάθειες που θα γίνουν για τη βελτίωση της ενεργειακής αποδοτικότητας των αντλιοστασίων, όπως για παράδειγμα με την τοποθέτηση inverter σε αυτά, δεδοµένου ότι το 1/3 περίπου των δαπανών τους οφείλεται στη  λειτουργία αυτών των συστημάτων.

Σας περιέγραψα κάποια άμεσα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας χαμηλού ή και μηδενικού κόστους έχουν στόχο τη εξοικονόμηση ενέργειας έως και 10-20% άμεσα.

Στηρίζονται περισσότερο στην αλλαγή συμπεριφοράς των χρηστών των κτιρίων, αλλά και σε παρεμβάσεις χαμηλού κόστους τόσο στο κέλυφος όσο και στα συστήματα του κτιρίου.

Θέλω να είναι σαφές ότι αυτά τα μέτρα δεν λύνουν το πρόβλημα.

 Η αρχή «εξοικονόμηση πρώτα» πρέπει να διέπει από εδώ και πέρα το σχεδιασμό λειτουργίας του συνόλου των εγκαταστάσεων του κράτους. Το Υπουργείο ενέργειας θα συνεχίσει να σχεδιάζει μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα εξοικονόμησης για όλες τις εγκαταστάσεις.

Παράλληλα έχουμε δρομολογήσει πολύ σημαντικές παρεμβάσεις με μακροπρόθεσμα μέτρα βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης. Σήμερα θέτουμε σε προδημοσίευση τον Οδηγό  αυτού του φιλόδοξου προγράμματος για την ενεργειακή αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος του δημόσιου τομέα, το πρόγραμμα «ΗΛΕΚΤΡΑ».

Η πλατφόρμα για την έναρξη υποβολής των αιτήσεων θα ανοίξει εντός Ιουλίου, όμως όσοι ενδιαφέρονται μπορούν από σήμερα να ξεκινήσουν τις προπαρασκευαστικές διαδικασίες.

Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος «ΗΛΕΚΤΡΑ» ανέρχεται σε 640 εκ. ευρώ και χρηματοδοτείται από:

• Το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων μέσω επενδυτικού δανείου από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και
• Το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.

Ο Φορέας που θα τρέξει το πρόγραμμα είναι το Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Εξοικονόμησης Ενέργειας (ΚΑΠΕ), το οποίο μάλιστα καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργείας του προγράμματος θα παρέχει υπηρεσίες εξυπηρέτησης των ενδιαφερόμενων φορέων.

Ενώ ο Φορέας που θα χρηματοδοτεί τον δικαιούχο είναι το ΤΠΔ.

Ο στόχος είναι τα κτίρια αφενός μεν να ενταχθούν κατ’ ελάχιστον, κατόπιν παρεμβάσεων, στην κατηγορία ενεργειακής απόδοσης Β, αφετέρου δε να επιτύχουν εξοικονόμηση ενέργειας και μείωση των εκπομπών CO2, τουλάχιστον, κατά 30%. 

Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε έτσι ώστε να προωθεί επίσης,

• την αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) για αυτοκατανάλωση,
• τη χρήση νέων, καινοτόμων σχεδιαστικών προτύπων και ψηφιακών μοντέλων,
• αναδεικνύοντας με αυτό τον τρόπο τον υποδειγματικό ρόλο του Δημοσίου τομέα.

Σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να σας παραθέσω ορισμένα κρίσιμα στοιχεία:

• Η συνολική εκτιμώμενη μόχλευση κεφαλαίων για την πλήρη υλοποίηση του προγράμματος υπολογίζεται στα 920 εκ. ευρώ.
• Η συνολική εκτιμώμενη μείωση ηλεκτρικής κατανάλωσης ανά έτος με την πλήρη υλοποίηση του προγράμματος υπολογίζεται στα 600 GWh.
• Το συνολικό εκτιμώμενο εμβαδό των ενεργειακά αναβαθμισμένων κτιρίων στην πλήρη υλοποίηση του προγράμματος θα είναι 2,5 εκ. m².
• Η μείωση της ετήσιας δαπάνης για ηλεκτρικό ρεύμα μετά την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων θα ανέλθει στα 96 εκ. ευρώ και τέλος
• η μείωση της ετήσιας εκπομπής ρύπων από την ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων υπολογίζεται στους 364 χιλ. τόνους co₂eq.

Ας περάσουμε τώρα, στα βασικά χαρακτηριστικά αυτού του νέου προγράμματος:

Επιλέξιμα είναι τα κτίρια:

• της Κεντρικής Δημόσιας Διοίκησης,
• των Φορέων της Γενικής Κυβέρνησης και
• των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ)

  Έχουμε ξεχωριστούς Π/Υ για:

• Κτίρια Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας όπως νοσοκομεία, κέντρα υγείας, γηροκομεία κλπ.
• Κτίρια Εκπαίδευσης όπως σχολεία και Πανεπιστήμια.
• Κτίρια Γραφείων όπως οι εγκαταστάσεις γραφείων, διοικητήρια κλπ.
• Κτίρια για Λοιπές Χρήσεις όπως κλειστές αθλητικές εγκαταστάσεις, χώροι μουσείων, εκκλησιαστικά ιδρύματα κλπ.

 Όσον αφορά τις επιλέξιμες επεμβάσεις, αυτές αφορούν εργασίες:

• Θερμομόνωσης αδιάφανων στοιχείων (κουφώματα),
• Αντικατάστασης διαφανών στοιχείων (κουφώματα και υαλώσεις),
• Συστημάτων σκίασης,
• Συστημάτων ψύξης χώρων,
• Συστημάτων θέρμανσης χώρων,
• Συστημάτων μηχανισμού αερισμού,
• Παραγωγής ζεστού νερού χρήσης (ΖΝΧ),
• Συστημάτων ηλεκτρικών εγκαταστάσεων και φωτισμού,
• Συστημάτων επιτόπιας παραγωγής και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας (έως 10% του προϋπολογισμού),
• Συστημάτων αυτοματισμού, καταγραφής και ελέγχου ενέργειας ή/και συστημάτων διαχείρισης ενέργειας,
• Βοηθητικών τεχνικών συστημάτων και
• Εγκατάστασης σημείων φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων.

 Περαιτέρω, για τους σκοπούς του προγράμματος «ΗΛΕΚΤΡΑ» επιλέξιμες θεωρούνται οι υπηρεσίες:

• Προετοιμασίας και υποβολής φακέλου Πρότασης Επιδότησης
• Ηλεκτρικής Ταυτότητας Κτιρίου
• Προμελέτης
• Α’ & Β’ Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης υφιστάμενης κατάστασης κτιρίου
• Αρχικού και τελικού Ενεργειακού Ελέγχου
• Μελετών και
• Συμβουλευτικών Υπηρεσιών

 Τώρα, όσον αφορά τα ποσοστά επιχορήγησης:

• το 50% αποτελεί το βασικό ποσοστό χρηματοδότησης,
• το οποίο μπορεί να φτάσει το 60%, εάν η αίτηση προβλέπει ότι το κτίριο θα επιτύχει αναβάθμιση κλάσης Β+ (αντί για το κατώτατο όριο που είναι η κλάση Β) ή ριζική ανακαίνιση.
• Ακόμη, η επιχορήγηση μπορεί να φτάσει και στο 70%, εφόσον ισχύσουν συνδυαστικά και τα δύο παραπάνω.
• Τέλος, εφόσον η υλοποίηση των έργων γίνει μέσω Σύμβασης Ενεργειακής Απόδοσης (ΣΕΑ), προστίθεται 10% bonus στο τελικό ποσοστό επιδότησης.

 Όπως είπε και ο Υπουργός, ήδη από τις 23/2 όσοι έχουν κάνει δαπάνες για υπηρεσίες, για την προετοιμασία δηλαδή του φακέλου είναι επιλέξιμες, εφόσον υπαχθούν.

Η διαχείριση ενέργειας στα δημόσια κτίρια ξεκινά με τη δέσμευση της πολιτείας για συνεχή βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.

Η εξοικονόμηση ενέργειας βελτιώνει τη ζωή μας και προστατεύει το περιβάλλον. Γι’ αυτό και είναι καθήκον μας να την επιδιώκουμε πρώτα και πάντα».