Η ΕΕ παρουσιάζει σχέδιο δράσης για την τόνωση της κοινωνικής οικονομίας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας

Οι οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας είναι φορείς που δίνουν προτεραιότητα στους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους, επενδύοντας το μεγαλύτερο μέρος των κερδών τους εκ νέου στην ίδια την οργάνωση. Υπάρχουν 2,8 εκατομμύρια φορείς κοινωνικής οικονομίας στην Ευρώπη, οι οποίοι απασχολούν 13,6 εκατομμύρια άτομα και προσφέρουν λύσεις σε βασικές προκλήσεις στις κοινωνίες μας. Καλύπτουν ευρύ φάσμα τομέων και μορφών, από τις υπηρεσίες φροντίδας έως την ανακύκλωση και από συνεταιρισμούς έως τις κοινωνικές επιχειρήσεις. Η αυξημένη στήριξη στην κοινωνική οικονομία όχι μόνο δημιουργεί θέσεις εργασίας, αλλά δίνει επίσης και τη δυνατότητα στις οργανώσεις να αυξήσουν τον κοινωνικό τους αντίκτυπο σε όλη την ΕΕ. Το σημερινό σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία διευκολύνει την ευημερία και την ανάπτυξη των οργανώσεων κοινωνικής οικονομίας. 

Η Επιτροπή προτείνει να αναληφθεί δράση σε τρεις τομείς:

1. Δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών για την ευδοκίμηση της κοινωνικής οικονομίας

Το πλαίσιο πολιτικής και το νομικό πλαίσιο έχουν καίρια σημασία για τη διαμόρφωση του κατάλληλου περιβάλλοντος που θα δώσει τη δυνατότητα στην κοινωνική οικονομία να ευδοκιμήσει. Στα πλαίσια αυτά περιλαμβάνεται η φορολογία, οι δημόσιες συμβάσεις και οι κρατικές ενισχύσεις, οι οποίες θα πρέπει να προσαρμοστούν στις ανάγκες της κοινωνικής οικονομίας.

Για να καλύψει τα ζητήματα αυτά, η Επιτροπή θα προτείνει σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την ανάπτυξη του πλαισίου συνθηκών για την κοινωνική οικονομία το 2023. Θα δημοσιεύσει επίσης κατευθυντήριες γραμμές για τα κράτη μέλη σχετικά με τα φορολογικά πλαίσια για τις οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας και θα διευκολύνει την πρόσβαση σε καθοδήγηση σχετικά με τις κρατικές ενισχύσεις. Το σχέδιο δράσης αποσκοπεί επίσης στο να βελτιώσει τις ορθές πρακτικές στον τομέα των κοινωνικά υπεύθυνων δημόσιων συμβάσεων και να προωθήσει τη στόχευση της κοινωνικής οικονομίας εκτός των συνόρων της ΕΕ.

2. Δημιουργία ευκαιριών για τη σύσταση και την επέκταση των οργανώσεων της κοινωνικής οικονομίας

Οι φορείς της κοινωνικής οικονομίας θα πρέπει να λαμβάνουν τη σχετική στήριξη ανάπτυξης επιχειρήσεων για να συσταθούν και να αναπτυχθούν, καθώς και για να παρέχουν επανειδίκευση και αναβάθμιση δεξιοτήτων στους εργαζομένους τους. Για την περίοδο 2021–2027 η Επιτροπή σκοπεύει να αυξήσει τη στήριξή της πέραν των εκτιμώμενων 2,5 δισ. ευρώ που είχαν διατεθεί στην κοινωνική οικονομία στο παρελθόν (2014–2020).

Μεταξύ άλλων δραστηριοτήτων, το 2023 η Επιτροπή θα θέσει σε λειτουργία μια νέα ενωσιακή πύλη κοινωνικής οικονομίας, ώστε να εξασφαλιστεί ότι οι παράγοντες της κοινωνικής οικονομίας θα μπορούν να βρουν συγκεντρωμένες σε ένα σημείο όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται σχετικά με τη χρηματοδότηση, τις πολιτικές, την κατάρτιση και τις πρωτοβουλίες της ΕΕ. Ακόμα, το 2022 θα δρομολογήσει νέα χρηματοπιστωτικά προϊόντα στο πλαίσιο του προγράμματος InvestEUΑναζητήστε διαθέσιμες μεταφράσεις του συνδέσμου αυτούEN••• και θα βελτιώσει την πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Το 2022 η Επιτροπή θα συγκροτήσει επίσης ένα Ευρωπαϊκό Κέντρο Ικανοτήτων για την Κοινωνική Καινοτομία.

3. Εξασφάλιση ότι η κοινωνική οικονομία και οι δυνατότητές της αναγνωρίζονται

Το σχέδιο δράσης έχει ως στόχο να καταστήσει την κοινωνική οικονομία πιο ορατή και να βελτιώσει την αναγνώριση του έργου και των δυνατοτήτων της. Η Επιτροπή θα αναλάβει δραστηριότητες επικοινωνίας με έμφαση στον ρόλο και τις ιδιαιτερότητες της κοινωνικής οικονομίας. Επιπλέον, η Επιτροπή θα δρομολογήσει μελέτη για τη συλλογή ποιοτικών και ποσοτικών στοιχείων με σκοπό την καλύτερη κατανόηση της κοινωνικής οικονομίας σε όλη την ΕΕ. Θα διοργανώσει επίσης μαθήματα κατάρτισης για δημόσιους υπαλλήλους σχετικά με διάφορα θέματα που σχετίζονται με την κοινωνική οικονομία, θα προαγάγει την κοινωνική οικονομία σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στηρίζοντας τις διασυνοριακές ανταλλαγές, και πολύ περισσότερα.

Με το σημερινό σχέδιο δράσης, η Επιτροπή δρομολογεί επίσης μια «πορεία μετάβασης», με την οποία θα στηρίξει την πράσινη και την ψηφιακή μετάβαση της κοινωνικής οικονομίας, σε συνεργασία με τις δημόσιες αρχές και τα ενδιαφερόμενα μέρη. Η Επιτροπή επιθυμεί να συγκεντρώσει τις δημόσιες απόψεις σχετικά με την πορεία μετάβασης μέσω έρευνας της ΕΕ, η οποία θα είναι ανοικτή έως τις 28 Φεβρουαρίου.

Δηλώσεις των μελών της Επιτροπής

Ο Εκτελεστικός Αντιπρόεδρος για μια Οικονομία στην Υπηρεσία των Ανθρώπων, κ. Βάλντις Ντομπρόβσκις, δήλωσε τα εξής: «Το σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ της κοινωνικής οικονομίας μας και της στήριξης που χρειάζεται για να ακμάσει και να συμβάλει ακόμη περισσότερο στις κοινωνίες μας. Μειώνοντας τη γραφειοκρατία που αντιμετωπίζουν ορισμένοι κοινωνικοί επιχειρηματίες, δημιουργώντας θέσεις εργασίας και προσφέροντας νέες ευκαιρίες επανειδίκευσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων, το σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία έχει ζωτική σημασία για την επίτευξη δίκαιης πράσινης και ψηφιακής μετάβασης, καθώς και για την χωρίς αποκλεισμούς ανάκαμψη από την πανδημία.»

Ο Επίτροπος Απασχόλησης και Κοινωνικών Δικαιωμάτων, κ. Νικολά Σμιτ, δήλωσε τα εξής: «Χάρη στις ισχυρές τοπικές ρίζες της, η κοινωνική οικονομία μπορεί να προσφέρει καινοτόμες λύσεις “από τη βάση προς την κορυφή” σε πολλές από τις σημερινές παγκόσμιες προκλήσεις, όπως η κλιματική αλλαγή, η ψηφιοποίηση και ο κοινωνικός αποκλεισμός. Η κοινωνική οικονομία εργάζεται με τις τοπικές κοινότητες και προς όφελός τους, και έχει ένα τεράστιο δυναμικό δημιουργίας θέσεων εργασίας. Με αυτό το σχέδιο δράσης πιστεύω ότι θα δοθεί η δυνατότητα στις οργανώσεις της κοινωνικής οικονομίας να επεκταθούν, να αναγνωριστούν και να επιτύχουν ακόμα μεγαλύτερο αντίκτυπο στην κοινωνία.»  

Ο κ. Τιερί Μπρετόν, Επίτροπος Εσωτερικής Αγοράς, δήλωσε σχετικά: «Η κοινωνική οικονομία δημιουργεί θέσεις εργασίας και παράγει ανάπτυξη κοντά στις ανάγκες των πολιτών και του άμεσου περιβάλλοντός τους. Η κρίση της νόσου COVID-19 κατέδειξε επίσης την ανθεκτικότητα και την εφευρετικότητα των επιχειρηματικών μοντέλων της κοινωνικής οικονομίας. Για να εξακολουθήσουν να αναπτύσσουν τις δυνατότητές τους και τη συμβολή τους στον πράσινο και τον ψηφιακό μετασχηματισμό, δρομολογούμε μια πορεία μετάβασης για το οικοσύστημα “Οικονομία εγγύτητας και κοινωνική οικονομία”. Θα συνεργαστούμε με όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη για μια πιο βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία.»

Η κοινωνική οικονομία περιλαμβάνει διάφορες επιχειρήσεις, οργανώσεις και νομικά πρόσωπα, όπως κοινωνικές επιχειρήσεις, συνεταιρισμούς, ταμεία αλληλασφάλισης (ειδικό είδος συλλογικής ασφάλισης), μη κερδοσκοπικές ενώσεις και ιδρύματα. Όλες αυτές οι οργανώσεις τοποθετούν τους ανθρώπους και το περιβάλλον στο επίκεντρο της αποστολής τους και επανεπενδύουν το μεγαλύτερο μέρος των κερδών τους στην ίδια την οργάνωση ή σε συγκεκριμένο κοινωνικό σκοπό. Διοικούνται με συμμετοχικό τρόπο, από τη βάση προς την κορυφή.

Βασιζόμενο στην πρωτοβουλία της Επιτροπής για την κοινωνική επιχειρηματικότητα του 2011, το σχέδιο δράσης είναι το αποτέλεσμα εκτεταμένης διαβούλευσης με τους πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη. Περισσότερες πληροφορίες διατίθενται στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που συνοδεύει το σχέδιο δράσης για την κοινωνική οικονομία και στο έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής σχετικά με την πορεία μετάβασης στην κοινωνική οικονομία.