Μεταρρύθμιση της γεωργικής πολιτικής για τους γεωργούς, τους καταναλωτές και το περιβάλλον

των Herbert Dorfmann και Μανόλη Κεφαλογιάννη (*) 

Το σύνθημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης «Ενωμένοι στην πολυμορφία» μπορεί να μεταφραστεί στον γεωργικό τομέα ως «ένα μέγεθος που δεν ταιριάζει σε όλους». Η Ευρώπη είναι μεγάλη και τα αγροκτήματά μας είναι πολύ διαφορετικά. Ο προβληματισμός σχετικά με αυτή την ποικιλομορφία είναι αυτό που καθοδήγησε το έργο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου κατά τη συζήτηση της μεταρρύθμισης της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) τους τελευταίους μήνες για την προσαρμογή της στην πρόκληση της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής.

Η πραγματική εικόνα του ευρωπαϊκού αγροτικού τομέα δεν είναι αυτή ενός τεράστιου βιομηχανικού εργοστασίου που απεικονίζουν ορισμένοι διάσημοι ακτιβιστές. Είναι η εικόνα της μικρής οικογενειακής εκμετάλλευσης, διότι το μέσο μέγεθος των 10 εκατομμυρίων ευρωπαϊκών γεωργικών εκμεταλλεύσεων είναι μικρότερο από 17 εκτάρια. Μόνο το 3 τοις εκατό από αυτούς έχουν περισσότερα από 100 εκτάρια καλλιεργούμενης γης και οικογένειες διαχειρίζονται την πλειοψηφία αυτών. Επιπλέον, η ευρωπαϊκή παραγωγή τροφίμων αλλάζει ήδη και γίνεται πιο βιώσιμη.

Η πραγματικότητα είναι ότι η γεωργία μπορεί να είναι βιώσιμη μόνον όταν οι αγρότες έχουν επίσης ένα βιώσιμο μέλλον. Η προσπάθειά μας στη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ ήταν να βοηθήσουμε εκείνους που κάνουν περαιτέρω βήματα προς τις μεθόδους παραγωγής που είναι πιο επωφελείς, τόσο για το περιβάλλον όσο και για τους καταναλωτές. Η Κ.Ο. του ΕΛΚ έχει δεσμευτεί για αυτήν την αλλαγή και έχει ως στόχο να την καταστήσει πραγματική.

Είχαμε αντιμετωπίσει κάθε είδους εμπόδια για να καταλήξουμε σε ένα αποτέλεσμα, διότι οι αρχικές προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είχαν εμμονή με τον καθορισμό νέων ρυθμιστικών στόχων χωρίς να παρέχουν στους γεωργούς τα μέσα ούτε για να τους επιτύχουν ούτε να εξηγήσουν τις συνέπειες στους καταναλωτές. Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που είναι αρμόδιος για την «Σύμφωνο Πράσινης Ανάπτυξης», Φρανς Τίμερμανς, απέκρυψε τον πραγματικό αντίκτυπο των προτεινόμενων μέτρων για μήνες. Συμπεριφορές όπως αυτή δεν έχουν συμβάλει καθόλου στην απόκτηση της εμπιστοσύνης των γεωργών στην ανάγκη τους να συμβάλουν στην παγκόσμια προσπάθεια μείωσης των επιπτώσεών τους στην κλιματική αλλαγή.

Έως και τέσσερις διαφορετικές μελέτες δείχνουν τη μείωση της γεωργικής παραγωγής, την αύξηση των τιμών και το μέρος του αποτυπώματος άνθρακα που κινείται από την ΕΕ στο εξωτερικό, καθώς οι εξαγωγές μας στρέφονται στις εισαγωγές ως συνέπεια των προτάσεών του. Η μικρότερη παραγωγή και η αύξηση των τιμών δεν θα ήταν κάτι κακό εάν τα χρήματα πήγαιναν στις τσέπες των αγροτών αντί στις τσέπες της αλυσίδας της βιομηχανίας διανομής τροφίμων.

Οι προτάσεις απέφυγαν επίσης να αναγνωρίσουν ότι μια μετατόπιση των εισαγωγών τροφίμων θα είχε αντίκτυπο στην ασφάλεια των τροφίμων της Ευρώπης. Η ευρωπαϊκή βιομηχανία τροφίμων, η οποία έχει την ευθύνη να παράγει με τιμές προσιτές για τα όλα τα νοικοκυριά ανεξαρτήτου εισοδήματος, τόσο για τα νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, όσο και για όσους είναι πρόθυμοι να πληρώσουν περισσότερα για αυτό που τρώνε, θα είχε επιλέξει να εισάγει τρόφιμα για να διατηρήσει φθηνές τιμές, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις συνθήκες παραγωγής τους. Στην Ευρώπη, η χρήση φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων ρυθμίζεται και παρακολουθείται σε μεγάλο βαθμό. Αντίθετα, σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων, η παρουσία φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων στα εισαγόμενα τρόφιμα είναι σχεδόν τρεις φορές μεγαλύτερη.

Όλες αυτές οι ανεπιθύμητες συνέπειες των προτάσεων, είχαν σαν αποτέλεσμα να επικεντρωθούμε στο έργο μας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, μέχρι να βρούμε μια συμφωνία που να ανταποκρίνεται στη βούληση των αγροτών, στις επιθυμίες των καταναλωτών και στην ανάγκη συμβολής στον αγώνα κατά της κλιματικής αλλαγής. Στο τέλος της ημέρας, οι καταναλωτές είναι οι βασιλιάδες και οι βασίλισσες και εναπόκειται σε αυτούς να επιλέξουν τι θα έρθει στο τραπέζι τους. Στην Κ.Ο του ΕΛΚ υποστηρίζουμε ότι οι Βρυξέλλες δεν πρέπει να ελέγχουν και να διατάζουν εάν οι Ευρωπαίοι θέλουν να τρώνε κρέας, λαχανικά ή βιολογικά προϊόντα.

Αυτό το μήνυμα καθοδήγησε το έργο μας στη μεταρρύθμιση της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής και θα καθοδηγήσει οποιαδήποτε μελλοντική αλλαγή. Καθήκον μας είναι να ακούμε πάντα τους αγρότες, να βρίσκουμε εναλλακτικές λύσεις, να μετράμε τις επιπτώσεις και να αφήνουμε τους καταναλωτές να αποφασίζουν.

(*) Herbert Dorfmann, εκπρόσωπος της Ομάδας του ΕΛΚ στην Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου,

Μανόλης Κεφαλογιάννης, αναπληρωτής, μέλος στην Επιτροπή Γεωργίας και Ανάπτυξης της Υπαίθρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Φώτο: EU/EP 

ΑΠΕ-ΜΠΕ