Χαμομήλι, καλλιέργεια σε κήπο και σε γλάστρα

Χαμομήλι, το πανέμορφο φυτό με το χαρακτηριστικό άρωμα και τις μοναδικές ευεργετικές ιδιότητες. To χαμομήλι είναι ένα αγαπημένο βότανο που συναντάμε ως αυτοφύες στην ελληνική ύπαιθρο και συχνά μαζεύουμε για να το απολαύσουμε ως χαλαρωτικό τσάι. Όλοι εμείς οι θαυμαστές του χαμομηλιού, μπορούμε να το καλλιεργήσουμε στον κήπο, καθώς και σε γλάστρα στην αυλή ή στο μπαλκόνι μας, για να φτιάχνουμε υπέροχα ροφήματα στο σπίτι μας. Το χαμομήλι είναι ένα ποώδες φυτό χαμηλής ανάπτυξης, που χρειάζεται ελάχιστη περιποίηση και είναι εξαιρετικά εύκολο στην καλλιέργεια. Πέραν από τις ευεργετικές ιδιότητες που έχει στη διάθεση μας και στην υγεία μας, το χαμομήλι έχει και ιδιαίτερη καλλωπιστική αξία λόγω των εντυπωσιακών πολυάριθμων μικρών λουλουδιών με λευκά πέταλα και χαρακτηριστικό κίτρινο χρώμα στο κέντρο του άνθους που θυμίζουν μικρές μαργαρίτες. Υπάρχουν 2 βασικές ποικιλίες χαμομηλιού, το γερμανικό ή άγριο χαμομήλι, μονοετές ή διετές φυτό που έχει πιο ψηλή ανάπτυξη και το ρωμαϊκό ή ήμερο ή χαμομήλι του κήπου που έχει πιο χαμηλή ανάπτυξη και είναι πολυετές. Ας δούμε τι φροντίδα χρειάζεται το χαμομήλι για το καλλιεργήσουμε στον κήπο και σε γλάστρα στο μπαλκόνι μας και για να απολαμβάνουμε πανέμορφα λουλούδια και υγιεινά ροφήματα στο σπίτι μας.

Τι συνθήκες χρειάζεται το χαμομήλι για να αναπτυχθεί;

Το χαμομήλι μπορεί να φυτευτεί και να ευδοκιμήσει τόσο σε ημισκερά μέρη, όσο και σε σημεία με ήλιο χαρίζοντας μας πλούσια ανθοφορία. Για να φυτέψουμε το χαμομήλι σε γλάστρα στο μπαλκόνι, επιλέγουμε σημεία με νότια, δυτική ή ανατολική έκθεση. Το χαμομήλι φυτεύεται την άνοιξη με σπόρο ή με έτοιμα φυτά και συγκομίζεται από τα τέλη της άνοιξης μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού. Αν και το χαμομήλι δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε έδαφος, ευδοκιμεί καλύτερα σε ελαφριά εδάφη που έχουν καλή αποστράγγιση για να απομακρύνεται το περιττό νερό. Για χαμομήλι που φυτεύουμε στο μπαλκόνι ή την αυλή μας, χρησιμοποιούμε γλάστες ή ζαρντινιές σχετικά ρηχές, βάθους 10-20 εκατοστών, καθώς το χαμομήλι έχει επιφανιεακό ριζικό σύστημα και τις γεμίζουμε με φυτόχωμα γενικής χρήσης ή ειδικό φυτόχωμα για αρωματικά φυτά και βότανα.

Κάθε πότε θέλει πότισμα και λίπασμα το χαμομήλι;

Το χαμομήλι χρειάζεται ελάχιστη φροντίδα και έχει πολύ μικρές απαιτήσεις τόσο σε πότισμα, όσο και σε λίπανση. Αν έχουμε φυτέψει χαμομήλι στον κήπο μας, μετά την αρχική εγκατάσταση του φυτού που χρειάζεται ένα καλό πότισμα, στη συνέχεια ποτίζουμε μόνο μετά από περίοδο παρατετεμένης ξηρασίας και καύσωνα. Για φυτά χαμομηλιού που έχουμε σε γλάστρα, ποτίζουμε κάθε 2 εβδομάδες από τα μέσα της άνοιξης μέχρι τα τέλη του καλοκαιριού και μία φορά τον μήνα κατά την περίοδο του φθινοπώρου. Η λίπανση του χαμομηλιού πρέπει να είναι περιορισμένη για να έχουμε ικανοποιητική ανθοφορία και υψηλή περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια. Μέσα στην άνοιξη, προσθέτουμε βιολογικό λίπασμα με υψηλη περιεκτικότητα σε φώσφορο και κάλιο και χαμηλή περιεκτικότα σε άζωτο για να αποφύγουμε υπόβάθμιση της ποιότητας του χαμομηλιού που θα συλλέξουμε.

Πότε μαζεύουμε το χαμομήλι και πώς το αποξηραίνουμε;

Μαζεύουμε το χαμομήλι από τα τέλη της άνοιξης μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού, όταν τα λουλούδια του έχουν ανοίξει πλήρως και έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε αιθέρια έλαια. Αποφεύγουμε να μαζεύουμε το χαμομήλι νωρίς το πρωί που υπάρχει ακόμα η πρωινή υγρασία και μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στην ποιότητα της συγκομιδής. Κατά τη συλλογή του χαμομηλιού, κόβουμε με ένα μικρό ψαλιδάκι μόνο τα άνθη του, τα μαζεύουμε και στη συνέχεια τα αποξηραίνουμε πάνω σε δίσκους που τοποθετούμε σε σκιερούς και καλά αεριζόμενους χώρους. Αφού γίνει η αποξήρανση των λουλουδιών του χαμομηλιού, τα αποθηκεύουμε σε αεροστεγή βάζα που φυλάσσουμε μέσα στο ντουλάπι μας για να το χρησιμοποιήσουμε όταν θέλουμε να φτιάξουμε ρόφημα.

Πώς γίνεται ο πολλαπλασιασμός του χαμομηλιού;

Μπορούμε να δημιουργήσουμε καινούρια φυτά χαμομηλιού με 3 τρόπους: με σπόρο, με μοσχεύματα και με διαίρεση των ριζωμάτων. Ο σπόρος του χαμομηλιού φυτεύεται στις αρχές της άνοιξης στο χώμα ή σε γλάστρα, σε θερμοκρασίες 18-20°C και σε περιβάλλον σχετικής υγρασίας. Μπορούμε, επίσης, να φτιάξουμε νέα φυτά χαμομηλιού χρησιμοποιώντας τμήματα βλαστών μήκους 10 εκατοστών αφού έχουμε αφαιρέσει τα 2/3 των φύλλων από τη βάση και τα φυτέψουμε σε γλάστρες φυτωρίου που τοποθετούμε σε δροσερό περιβάλλον για να ριζώσουν. Ένας ακόμα πρακτικός τρόπος για τον πολλαπλασιασμό του χαμομηλιού είναι με τη διαίρεση των ριζωμάτων κατά την περίοδο της άνοιξης. Σε αυτή την περίπτωση, με ένα κοφτερό μαχαίρι διαχωρίζουμε το φυτό του χαμομηλιού μαζί με τα ριζώματα του, και τα φυτεύουμε σε δύο ξεχωριστές γλάστρες φυτωρίου.

Ποιες χρήσεις έχει το χαμομήλι;

Το χαμομήλι εκτός από την χρήση του ως ρόφημα έχει και αρκετές ευεργετικές ιδιότητες για την υγεία και γι’ αυτό άλλωστε χρησιμοποιείται εκτεταμένα στην ιατρική, καθώς και στην βιομηχανία των καλλυντικών. Συγκεκριμένα, το χαμομήλι βοηθά για τον ανακουφισμό από στομαχικά προβλήματα, όπως γαστρίτιδες και έλκος, καθώς για τον καθαρισμό και απολύμανση του δέρματος σε πληγές, εγκαύματα και ερεθισμούς λόγω διάφορων δερματικών παθήσεων. Επίσης, χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό και την απολύμανση των ματιών σε διάφορους ερεθισμούς και για την καταπολέμηση κρυολογημάτων, ναυτίας και ιλίγγων.

Κι ένα μυστικό για το χαμομήλι

Το χαμομήλι είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό φυτό και δεν προσβάλλεται εύκολα από ασθένειες και έντομα, γι’ αυτό δε συνηθίζουμε να κάνουμε προληπτικούς ψεκασμούς για την προστασία του. Μόνο σε συνθήκες μεγάλης ξηρασίας, το χαμομήλι μπορεί να προσβληθεί από έντομα της μελίγκρας και του θρίπα.

ΠΗΓΗ