Δενδρώδη / θαμνώδη μικρότερης οικονομικής σημασίας: Το Πεκάν [Carya illinoinensis Wangenh. (Koch)]

Κάποια μεγαλύτερη εμπορική δυναμική και ενδιαφέρον, εμφανίζει στην Κύπρο. Σχηματίζει ψηλά δένδρα, ευρύκορμα, με ισχυρές πλάγιες διακλαδώσεις και το ξύλο του είναι σκληρό αλλά εύκολα κατεργαζόμενο, κατάλληλο για όλες τις ξυλουργικές εργασίες (Φωτογραφία 1). Είναι Αμερικανικής καταγωγής δένδρο που δεν καλλιεργείται συστηματικά ευρέως στην Ελλάδα (περιορισμένες εκτάσεις), μπορεί όμως να βρεθεί σε μεμονωμένα δένδρα ή συστάδες. Καλλιεργείται εντατικά σε πολλές χώρες της υφηλίου όπως οι Η.Π.Α. (75% της παγκόσμιας παραγωγής), Μεξικό (20% της παγκόσμιας παραγωγής), Κύπρος, Ισραήλ, Νότιος Αφρική, Περού, Αυστραλία και τελευταία, σε Ισπανία και Ιταλία.

Η καλλιέργεια του Πεκάν απαιτεί βαθιά, πλούσια εδάφη, μέσης σύστασης, υγρά, που αποστραγγίζονται καλά όμως, με άριστο pH 6-7. Δεν είναι ξηρική καλλιέργεια και χρειάζεται τακτικές αρδεύσεις. Αντέχει σε θερμοκρασίες από -18 έως 45 oC αλλά παθαίνει σοβαρές ζημιές στη βλάστηση και το καρπίδιο από ανοιξιάτικους παγετούς, γι’ αυτό είναι καλύτερα να μην καλλιεργείται σε περιοχές/θύλακες παγετών. Το δένδρο μπορεί να ξεπεράσει τα 30 μέτρα ύψος, ξεπερνά τα 100 χρόνια ζωής και σχηματίζει δυνατές πασσαλώδεις και διακλαδωτές ρίζες. Το είδος είναι μόνοικο/δίκλινο (σχηματίζει ξεχωριστά αρσενικά και θηλυκά άνθη αλλά στο ίδιο δένδρο), είναι ανεμόφιλο στην επικονίαση και είναι προτιμότερο καλλιεργητικά να φυτεύεται με επικονιάστρια ποικιλία, καθότι συντελούνται καλύτερα ποσοστά επικονίασης και οι σταυρογονιμοποιούμενοι καρποί έχουν περισσότερη ψίχα και καλύτερη συμπεριφορά στην καρπόπτωση και παρενιαυτοφορία. Τα αρσενικά άνθη αναπτύσσονται σε κρεμαστούς ίουλους, σε ξύλο της προηγούμενης χρονιάς, ενώ τα θηλυκά άνθη απ’ όπου θα εκπτυχθούν οι καρποί, σε ετήσιους βλαστούς, γι’ αυτό και το δένδρο ακροκαρπεί (ανήκει στα Ακρόδρυα) και αντιμετωπίζεται καλλιεργητικά όπως και η Καρυδιά.

Φωτογραφία 1. Ενήλικο δένδρο Πεκάν.

Το Πεκάν καλλιεργείται (υπάρχουν δεκάδες ποικιλίες) για την εκμετάλλευση του καρπού ως βρώσιμο προϊόν (νωπός ή ξηρός), όπως και η Καρυδιά. Επίσης μπορεί να εξαχθεί και έλαιο από την ψίχα του που χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική και τη ζαχαροπλαστική. Ο καρπός του είναι προμήκης δρύπη, με λεπτό κέλυφος, ακανόνιστα μελανοκαστανός και με γλυκιά ψίχα, που αναπτύσσεται εντός πράσινου εξωτερικού περιβλήματος που μεταχρωματίζεται και σχίζεται με την πάροδο της ωρίμανσης (Φωτογραφία 2).

Φωτογραφία 2. Καρποί Πεκάν.

Το Πεκάν σήμερα έχει περιορισμένη καλλιεργητική αξία για την Ελλάδα ελέω Καρυδιάς, που ικανοποιεί περισσότερο το καταναλωτικό κοινό σε αυτό το είδος καρπών. Πιθανόν στο μέλλον να ανατραπεί αυτή η άποψη, εξαιτίας της συνεχούς αναζήτησης νέων αγορών του εξωτερικού και καινοφανών καταναλωτικών προϊόντων. Δεν πρέπει να παραβλέπεται και η χρήση του ελαίου του στη φαρμακευτική και ζαχαροπλαστική.

blog.farmacon.gr