Ελαιόλαδο: Αξιοποίηση των αποβλήτων και των παραπροϊόντων του

Κατά τη διαδικασία παραγωγής ελαιόλαδου παράγονται απόβλητα όπως είναι το κουκούτσι της ελιάς, η φλούδα, το νερό, η σάρκα, τα φύλλα και μικρά κλαδάκια καθώς και χώμα. Παράλληλα παράγεται ένα βασικό παραπροϊόν ο λεγόμενος «Κατσίγαρος», το οποίο είναι ένα υδατικό διάλυμα τοξικό για το περιβάλλον. Τα κουκούτσια ελιάς διαχωρίζονται από το καρπό και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βιοκαύσιμο για θέρμανση. Τα απόβλητα και τα παραπροϊόντα αποτελούν σημαντική πηγή θρεπτικών ουσιών όπως είναι οι πολυφαινόλες, οι χρωστικές ουσίες, οι πτητικές και αρωματικές  ενώσεις. Οι συγκεντρώσεις αυτών των ουσιών εξαρτώνται από τη τεχνολογία εκχύλισης κατά τη διαδικασία εξαγωγής του ελαιόλαδου.

Η ανάγκη αξιοποίησης των αποβλήτων οδήγησε σε ανάπτυξη νέων μεθόδων εξαγωγής του ελαιόλαδου που μπορούν να μειώσουν τον χρόνο εκχύλισης, τη θερμοκρασία της διαδικασίας, συμβάλλοντας έτσι σε πιο ποιοτικά προϊόντα και με παράλληλη χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας σε σύγκριση με  κοινές μεθόδους εξαγωγής.

Έρευνες αναφέρουν πως η χρήση νέων τεχνολογιών μπορεί να συντελέσει στην αξιοποίηση των αποβλήτων αν και δεν έχει εξεταστεί ακόμη το κόστος σε επίπεδο βιομηχανίας. Μερικές από τις τεχνολογίες είναι οι εξής:

- Η εξαγωγή με υπερήχους είτε με τη βοήθεια μικροκυμάτων είναι μια αποτελεσματική τεχνική εκχύλισης.

- Τα παλμικά ηλεκτρικά πεδία είναι μία από τις τεχνολογίες που δεν εφαρμόζει θέρμανση και επεξεργάζεται σε σύντομο χρονικό διάστημα.

- Η εκχύλιση υπό πίεση θεωρείται μια καινοτόμο τεχνική η οποία διευκολύνει την επεξεργασία των αποβλήτων.

Έτσι τα παραπροϊόντα ελιάς μπορούν να χρησιμοποιηθούν από τη βιομηχανία τροφίμων και φαρμακευτικών προϊόντων ως πρόσθετα τροφίμων ή/και θρεπτικά συστατικά.

Πώς μπορεί να αξιοποιηθεί από τη γεωργία;

- Παραγωγή οργανικών λιπασμάτων

- Εφαρμογή ως παρασιτοκτόνων

- Αξιοποίηση στην κτηνοτροφία

- Αξιοποίηση ως υποστρώματος για την παραγωγή εδώδιμων μυκήτων

Επίσης, η ενσωμάτωση των οργανικών αποβλήτων ελιάς στο έδαφος συμβάλλει στην αύξηση του οργανικού άνθρακα στο έδαφος, βελτιώνοντας τη γονιμότητά του και την υγιή ανάπτυξη των φυτών. Μειώνονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα μετά την εφαρμογή των οργανικών αποβλήτων γεγονός που συμβάλλει στη μείωση της κλιματικής αλλαγής, ενώ η βελτίωση της δομής του εδάφους αύξησε την ικανότητα συγκράτησης νερού και θρεπτικών στοιχείων. Τέλος, παρατηρείται αύξηση στη μικροβιακή δραστηριότητα του εδάφους, γεγονός που βελτιώνει την υγεία του εδάφους.

Πηγή: Rosello-Soto E., Kouba M., Moubarik A., Lopes R.P., Saraiva J.A., Boussetta N., Grimi N., Barba F.J. (2015). Emerging opportunities for the effective valorization of wastes and by-products generated during olive oil production process: Non-conventional methods for the recovery of high-added value compounds. Trends in Food Science & Technology, Volume 45, Issue 2, October 2015, Pages 296-310.

https://blog.farmacon.gr