Μονίλια: Ποιες οι αιτίες μόλυνσης και πως προστατεύουμε τους καρπούς

Από τα άνθη η μόλυνση επεκτείνεται και στον ανθοφόρο ετήσιο βλαστό, ενώ οι καρποί μολύνονται από μικροτραύματά τους. Στους προσβεβλημένους φυτικούς ιστούς παράγονται νέες γενιές κονιδίων που προκαλούν τις δευτερογενείς μολύνσεις, κυρίως στους καρπούς. Μέσα σε 36 ώρες από τη μόλυνση, στους προσβεβλημένους καρπούς, εμφανίζονται οι γκριζωπές ή κιτρινοκαστανές-κρεμ καρποφορίες των μυκήτων που μοιάζουν με πολύ μικρά μαξιλαράκια. Τα κονίδια παρασυρόμενα από τον άνεμο, τη βροχή ή και από έντομα διασπείρουν τη μόλυνση.

Οι μύκητες ευνοούνται από πολύ υγρό έως βροχερό καιρό με θερμοκρασίες 00C-300C (άριστη 24-250C), ενώ μέσες ημερήσιες θερμοκρασίες 13-150C την άνοιξη ευνοούν πολύ τις πρωτογενείς μολύνσεις αφού παρατείνουν την άνθηση.

Συννεφιασμένες-υγρές ή πολύ περισσότερο βροχερές ημέρες με θερμοκρασίες ημέρας 20-250C την ημέρα και δροσερές νύχτες ευνοούν την προσβολή των ανθέων.

Θερμοκρασίες στη συνέχεια 15-250C με υγρό και άστατο καιρό με ανέμους ευνοεί την ανάπτυξη και εξάπλωση της ασθένειας. Υγρός και μάλλον θερμός καιρός κατά την ωρίμανση των καρπών ευνοεί την προσβολή τους (ιδιαίτερα αν υπήρξαν εντομολογικές προσβολές τους), όπως και συγκομιδή με υγρό καιρό.

Ο βροχερός καιρός κατά τη συγκομιδή σχετίζεται άμεσα με την ανάπτυξη της ασθένειας κατά τη διάρκεια της εμπορίας των καρπών. Υψηλός κίνδυνος μόλυνσης υπάρχει κατά τη συγκομιδή και μέχρι τη ψύξη των καρπών σε θερμοκρασία κοντά στους 00C.

Η ασθένεια προκαλεί σοβαρές ζημιές στις καλλιέργειες ροδακίνων, νεκταρινιών, βερίκοκων, κερασιών, δαμάσκηνων και αμυγδάλων.

Σχεδόν όλες οι ποικιλίες συμπύρηνων ροδάκινων είναι πολύ ευαίσθητες στην ασθένεια, όπως και μερικές ποικιλίες νεκταρινιάς και γενικώς δεν υπάρχουν ανθεκτικές ποικιλίες. Τα συμπτώματα εμφανίζονται τόσο στον οπωρώνα όσο και μετασυλλεκτικά. Τα άνθη καφετιάζουν, συρρικνώνονται και παραμένουν ξεραμένα πάνω στο δέντρο. Στους κλαδίσκους σχηματίζονται μικρά έλκη συνήθως κοντά στη βάση των προσβεβλημένων ταξιανθιών. Οι καρποί μπορεί να μολυνθούν καθ’ όλο το διάστημα από τη γονιμοποίηση και καρπόδεση μέχρι τη συγκομιδή τους και ιδιαίτερα λίγο πριν ή και μετά από αυτή. Ο βροχερός καιρός κατά τη συγκομιδή καθιστά τους καρπούς πιο ευαίσθητους στη μόλυνση. Στους καρπούς αρχικά εμφανίζεται καστανή κυκλική κηλίδα η οποία ξεκινά από κάποιο σημείο τραυματισμού ή προσβολής από έντομο και οδηγεί σε σήψη τους. Σε όλους τους προσβεβλημένους ιστούς με υγρές συνθήκες σχηματίζονται τα σπόρια των παθογόνων.

Συμπτώματα προσβολής καρπών

Τα συμπτώματα της προσβολής των καρπών μπορεί να εκδηλωθούν και μετά τη συγκομιδή ακόμα και στα ψυγεία αποθήκευσης. Οι προσβεβλημένοι καρποί προοδευτικά αφυδατώνονται, ζαρώνουν και τελικά ξηραίνονται και μουμιοποιούνται. Καρποί που εκδήλωσαν συμπτώματα μετά τη συγκομιδή και εφόσον οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας το επιτρέπουν μπορεί να μεταδώσουν τη μόλυνση σε άλλους καρπούς με τους οποίους έρχονται σε επαφή, ευρισκόμενοι στην ίδια συσκευασία σχηματίζοντας φωλιές προσβολής.

Προστασία καρπών

Η προστασία των καρπών από τα παθογόνα ξεκινά προσυλλεκτικά από τον οπωρώνα με εφαρμογή καλλιεργητικών μέτρων και με κατάλληλους ψεκασμούς την περίοδο της άνθησης και της πτώσης των πετάλων ως την ωρίμανση των καρπών. Οι ωριμάζοντες καρποί πρέπει να ψεκάζονται ενόψει βροχής λίγο πριν.

Κατά τη συγκομιδή των καρπών θα πρέπει απορρίπτονται και να απομακρύνονται οι ήδη προσβεβλημένοι/μουμιοποιημένοι καρποί, να αποφεύγονται τραυματισμοί των υγιών και να τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, τα κιβώτια μεταφοράς να είναι καθαρά και απολυμασμένα, οι καρποί να πλένονται, εφόσον επιτρέπετε, με κατάλληλα απολυμαντικά (υποχλωριώδες ασβέστιο ή νάτριο, ορθοφαινυλφαινολικό νάτριο, όζον) και να αποθηκεύονται γρήγορα σε συνθήκες επαρκώς χαμηλής θερμοκρασίας (κάτω των 5οC) ή να εφαρμόζεται υδρόψυξη του προϊόντος. Για παράδειγμα το όζον προκαλεί το θάνατο και την αδυναμία βλάστησης των σπορίων των μυκήτων, παρεμποδίζει τη μυκηλιακή ανάπτυξη και τη σποροποίηση των παθογόνων πάνω στους καρπούς με αποτέλεσμα να αποτρέπετε η μετάδοση της ασθένειας από καρπό σε καρπό (δημιουργία φωλιών μόλυνσης).

blog.farmacon.gr