Η συμβολή της κτηνοτροφίας στις Αστικές Περιοχές

Το Σάββατο, 18/5/2024, στο Κτήμα Κοκοτού, στην Σταμάτα, Διονύσου Αττικής, στα πλαίσια των εκδηλώσεων «Ανοικτές πόρτες οινοποιείων» πραγματοποιήθηκε ημερίδα με τίτλο «Ο πρωτογενής τομέας στις αστικές περιοχές».

Στην πολύ ενδιαφέρουσα ημερίδα, που οργάνωσε η Ομάδα Εργασίας Αγροτικής Εξέλιξης της Εθνικής Ελληνικής Επιτροπής Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (ICC Ελλάς), ακούστηκαν πολλές σκέψεις από τους Δρ Σίσσυ Ευθυμιάδου (Κύρια Ερευνήτρια ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ, γεωπόνο, Πολιτικό Μηχανικό) με θέμα: Καινοτομίες & εργαλεία για τον αγροτικό τομέα στα αστικά κέντρα, κα Αναστασία Φράγκου (Οινοποιός, Πρόεδρος Ένωσης Οινοπαραγωγών, Αμπελουργών Αττικής) με θέμα: Προτερήματα & προβλήματα του περιαστικού αμπελώνα, κ Νικόλαο Μπουκουβάλα (Γεωπόνο Βιολκαλλιεργητή Μαραθώνα) με θέμα: Βιωσιμότητα των βιολογικών καλλιεργειών στον αστικό ιστό, αλλά την πραγματικότητα αποτύπωσε πάρα πολύ επακριβώς η κα Μάγδα Κοντογιάννη, 6932094231, κτηνοτρόφο, Μενίδι, γραμματέα Κτηνοτροφικού Συλλόγου Περιφέρειας Αττικής «Άγιος Γεώργιος» με θέμα: Προκλήσεις & ευκαιρίες στην κτηνοτροφία στην πόλη.

Η κα Μάγδα Κοντογιάννη επεσήμανε, ότι αν κάθε μορφής ανισορροπία οδηγεί στο θάνατο το σύστημα που την φιλοξενεί (όπως είναι ο καρκίνος), τότε ισορροπία στο περιβάλλον σημαίνει ζωή. Και όταν λέμε περιβάλλον εννοούμε κάθε τι που μας περιβάλλει, δηλαδή τόσο το φυσικό, όσο και το κοινωνικό, το πολιτιστικό, το πολιτικό, το τεχνολογικό, το οικονομικό κλπ

Τα τελευταία 11.000 χρόνια οι αίγες και τα πρόβατα κοντά στον άνθρωπο συμμετέχουν στην αειφορία της υπαίθρου της Αττικής. Η εξειδίκευση και η μαζική κερδοσκοπική παραγωγή σε επιλεγμένους κλειστούς τεχνητά χώρους, των τελευταίων 200 χρόνων, της εποχής της βιομηχανικής επανάστασης, οδήγησαν σε οριακές καταστάσεις όσον αφορά τον σεβασμό στο περιβάλλον, τον σεβασμό στον συνάνθρωπο, τον σεβασμό στα ζώα. Ιδιαίτερα, στα πτηνοτροφεία, στα χοιροτροφεία και στα βουστάσια, υπάρχουν πολλές επισημάνσεις για υπερβολικά εκμεταλλευτικές καταστάσεις, προσανατολισμένες στο εκχρηματισμένο κέρδος.

Αγρότης (δηλαδή γεωργός, κτηνοτρόφος, ψαράς & δασοκόμος) δεν είναι ένα ακόμα επάγγελμα, αλλά τρόπος ζωής, προσανατολισμένος στην φροντίδα του περιβάλλοντος. Η Λαϊκή Παράδοση έχει ενσωματώσει, διαχρονικά, τεχνικές και μεθόδους στην καθημερινότητα του κτηνοτρόφου, για να εξυπηρετήσουν με τον καλύτερο (ισόρροπο, αειφόρο) τρόπο τον κάθε τόπο.

Για εμάς τους κτηνοτρόφους, είπε ηκα Μάγδα Κοντογιάννη, το σημαντικότερο δεν είναι ο κόπος, ούτε ο τρόπος, αλλά ο τόπος που πρέπει να είναι διαθέσιμος για την κτηνοτροφία. Ο κτηνοτρόφος πρέπει να μένει δίπλα στην εκτροφή του για να μπορεί να επεμβαίνει σε κάθε πιθανό, ή/& απρόβλεπτο συμβάν. Η κάθε περιοχή πρέπει να έχει τόσα παραγωγικά ζώα όσα μπορεί να θρέψει ένα υγιές έδαφος. Όπως ακριβώς οι θεωρίες για φέρουσα ικανότητα, πχ στον τουρισμό, στην άρδευση, στην αλιεία, στην βόσκηση κλπ.

Είναι απαράδεκτη έλλειψη των χωροτακτών να μην προβλέπουν σταθερούς χώρους για παραγωγή τροφής σε κάθε τόπο. Σε κάθε Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο προβλέπονται χώροι για λατρεία, χώροι για σχολεία, χώροι για αθλοπαιδιές, χώροι για διοίκηση, χώροι για βιολογικό καθαρισμό, χώροι για υδατοδεξαμενές, χώροι ανάπαυσης, δρόμοι, πάρκα κλπ, αλλά ΔΕΝ προβλέπονται χώροι για ποσοστιαία παραγωγή τροφής για διατροφική αυτάρκεια ή έστω για επισιτιστική ασφάλεια.

Το μίγμα γενικής ισορροπίας (επιβίωσης) πρέπει να περιλαμβάνει τόσο το τεχνητό περιβάλλον, όσο και το φυσικό, τόσο την χλωρίδα (πάρκα, δενδροστοιχίες κλπ), όσο και την πανίδα (city farm, οικόσιτα, δεσποζόμενα κλπ). Ο «αποστειρωμένος» μονόπλευρος τεχνητός αστικός χώρος είναι μια ιδιότυπη μορφή «αναπηρίας», που καθιστά τις πόλεις χωρίς ώσμωση με κτηνοτροφία και καλλιέργειες, μια τεχνητή τσιμεντοκατασκευή, «ΑΜΕΑ».

Οι τεχνητές αστικές τσιμεντουπόλεις έχουν ανάγκη από την αγροτική φροντισμένη ύπαιθρο για να υποστηριχθούν και να επιβιώσουν. Η περιαστική κτηνοτροφία εξυπηρετεί και τροφοδοτεί τα μεγάλα αστικά κέντρα.

Άλλωστε ΔΕΝ πρέπει να ξεχνάμε ότι ο αγρότης, κατά την παραγωγική του διαδικασία, που είναι προσαρμοσμένη στο περιβάλλον, ΦΡΟΝΤΙΖΕΙ το περιβάλλον. Κατά αυτήν την πάρα πολύ σημαντική διαδικασία προκύπτουν δωρεάν δημόσια αγαθά για όλους μας, που είναι ο ΚΑΘΑΡΟΣ ΑΕΡΑΣ, το ΠΟΣΙΜΟ ΝΕΡΟ και το ΤΟΠΙΟ. Ας μην ξεχνάμε ότι στην Ευρ. Ένωση οι αγρότες φροντίζουν το 75% περίπου της επιφανείας της ηπείρου μας. Και η λεγόμενη Κοινή Γεωργική Πολιτική (CAP) είναι, στην ουσία, ανταμοιβή των αγροτών για την ΦΡΟΝΤΙΔΑ του περιβάλλοντος και, εκτός από τις «συνδεδεμένες», δεν αφορά την παραγωγή, αλλά την Φροντίδα του πλανήτη όλων μας.

Οι κτηνοτρόφοι είναι οι κηπουροί της φύσης. Ο ρόλος των προβάτων και των κατσικιών (μην ξεχνάμε τον περιορισμόο στην φέρουσα ικανότητα) είναι πρωταγωνιστικός στην προστασία της χλωρίδας και της βιοποικιλότητας. Με την εκτατική τους βόσκηση καθαρίζουν την βλάστηση, αναζωογονούν την γη, μεταφέρουν με την κοπριά τους σπόρους, και βοηθούν στην διατήρηση και αναπαραγωγή των πολύτιμων φυτών και βοτάνων της Μεσογειακής φύσης.

Βιοποικιλότητα είναι η ποικιλία της ζωής σε όλες τις μορφές της σε κάθε τόπο (φυτά, ζώα, μύκητες, ένζυμα, ιοί κλπ) και σε όλα τα επίπεδα οργάνωσης της (γονίδια, οργανισμοί, μικροβιώματα, οικοσυστήματα κλπ). Είναι αυτό που απλά το λένε οι αμπελουργοί & οινοποιοί «Terroir», αν δεν κάνω μεγάλο λάθος.

Τα πρόβατα και τα κατσίκια που βόσκουν, προσφέρουν άλλο ένα σημαντικό έργο: προστατεύουν την φύση από τι πυρκαγιές, αφού μπορούν να καθαρίζουν τη γη από την περιττή οργανική ύλη και την εύφλεκτη βλάστηση.

Τα κοπάδια μετακινούνται με την αλλαγή των εποχών και της βλάστησης και του κλίματος, διανύοντας μεγάλες αποστάσεις για να βρούνε την κατάλληλη τροφή και με αυτόν τον τρόπο ανοίγουν δρόμους σε δύσβατες περιοχές, που βοηθούν στην πυροπροστασία και στην πρόσβαση σε δύσκολες περιοχές στα δάση. Αυτό γινότανε πάντα στην Πάρνηθα μας, που καταστράφηκε με την ανακήρυξη σε Εθνικό Δρυμό, απαγορεύοντας την ισόρροπη βόσκηση και αντικαθιστώντας την με ανθρωπογενείς περίεργους καθαρισμούς δασών.

Και η κα Μάγδα Κοντογιάννη τόνισε ότι για να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε σε αυτές τις ιδιαίτερες απαιτήσεις της ζωής του κτηνοτρόφου ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ. Σήμερα για 670.000 περίπου αγρότες στην Ελλάδα λειτουργούν μόνο επτά (7) Αγροτικά Σχολεία, χωρίς επαρκή μαθητεία. Η μαθητεία θα μπορούσε να μεταφέρει την δεοντολογία και τον τρόπο ζωής του αγρότη, για να μην θέλουν οι νέοι μας να γίνουν δημόσιοι υπάλληλοι, ή έστω κάτοικοι αστικών κέντρων με επιχειρήσεις στην ύπαιθρο …

Και τελείωσε η κα Μάγδα Κοντογιάννη με την πρόταση: Πρέπει να δημιουργηθούν άμεσα ΑΓΡΟΤΙΚΑ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΑ. Η αγροτική επιχειρηματικότητα δεν αναγνωριζόταν μέχρι πρόσφατα και τώρα θέλουν να την κάνουν απλά «χρηματοδότη» των ήδη αστικών Επιμελητηρίων. Ο αγρότης, είναι εξ ορισμού επιχειρηματίας, επιλέγει καλλιέργεια ή εκτροφή, είδος ή ποικιλία, επενδύουν σε εξοπλισμό, κάνει χρήση διαφόρων πόρων, αναλαμβάνει αβεβαιότητες, διαπραγματεύεται την πώληση και πάρα πολλά άλλα. Ο αγρότης, ΔΕΝ είναι εργάτης γης και η έλλειψη σεβασμού του από εκπροσώπους της πολιτείας, από μεταποιητές και εμπόρους, μας προσβάλει.

Την συζήτηση συντόνισε ο κ Νεκτάριος Νώτης-δημοσιογράφος, ενώ τους συμμετέχοντες υποδέχθηκε η κα Άννυ Κοκοτού, και χαιρέτησαν η κα Δήμητρα Αγγελάκη-Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής Αττικής, ο κ Βασίλειος Βασιλείου-ΔΣ του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου-ICC Hellas και η κα Κατερίνα Τσούρτσουλα-Επικεφαλής Αγροτικής Εξέλιξης ICC Woman Hellas, ενώ ακολούθησε ανοικτή συζήτηση και δοκιμασία κρασιών στο Κτήμα Κοκοτού, στην Σταμάτα Αττικής.