Λευτέρης Αυγενάκης: Ζωτικής σημασίας για την Ελλάδα η αλιεία μικρής κλίμακας

Στο άτυπο Συμβούλιο Υπουργών Αλιείας, που πραγματοποιήθηκε στο Βίγκο της Ισπανίας, συμμετείχε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης. Ο Υπουργός, κατά την ομιλία του με θέμα «Επενδύσεις για την βιωσιμότητα του Αλιευτικού Κλάδου: Πορεία προς την απανθρακοποίηση», ανέφερε ότι πρωταρχικός στόχος είναι ο αλιευτικός στόλος της Ε.Ε να είναι οικονομικά βιώσιμος, με τη λήψη νέων μέτρων  που θα έχουν ορθά μελετηθεί πριν, έτσι ώστε να μην υπάρχουν κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις στους πληγωμένους παραγωγικούς φορείς.

Ο Υπουργός  ενημέρωσε παράλληλα τους ομολόγους  του, δίνοντας έμφαση στο  έντονο πρόβλημα που έχουν προκαλέσει τα ψάρια λαγοκέφαλος και λεοντόψαρο. Ο ΥπΑΑΤ πρότεινε, στην ατζέντα του  επόμενου Συμβούλιου, να συμπεριληφθεί το θέμα,  ώστε να βρεθούν  πιθανοί τρόποι  αντιμετώπισης  που  σκοπό θα έχουν να  περιοριστούν όλες οι  αρνητικές επιπτώσεις  που αντιμετωπίζουν οι  χώρες της Μεσογείου εξ αιτίας των συγκεκριμένων ψαριών. Όπως είπε ο Υπουργός για την Ελλάδα, η αλιεία μικρής κλίμακας είναι ζωτικής σημασίας, δεδομένου ότι αντιπροσωπεύει πάνω από το 90% των σκαφών ελληνικής σημαίας. 

Ο κ. Αυγενάκης εξέφρασε την σύμφωνη γνώμη του για το καθορισμό προτεραιοτήτων και τον εντοπισμό εκείνων των βιώσιμων επενδύσεων που θα επιτρέψουν την κατασκευή νέων σκαφών, τα οποία θα είναι περισσότερο αποδοτικά από ενεργειακή άποψη. Όπως τόνισε στην ομιλία του, η Ελλάδα πρόσφατα υιοθέτησε νομοθετικό πλαίσιο για τη δυνατότητα αύξησης της χωρητικότητας ή και της ισχύος των κινητήρων προώθησης. Ωστόσο οι υφιστάμενες προβλέψεις του Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας και Υδατοκαλλιέργειας δεν επαρκούν και είναι απαγορευτικές για την επίτευξη της ενεργειακής μετάβασης.                    Η  μετασκευή ενός αλιευτικού σκάφους- ανεξαρτήτως μεγέθους, με στόχο να γίνει ενεργειακά αποδοτικότερο θα πρέπει να χρηματοδοτείται ακόμη και εάν προκύπτει αύξηση της χωρητικότητας ή/ και της ισχύος του. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για την κατασκευή σκάφους σε αντικατάσταση άλλου ίδιου ή μικρότερης χωρητικότητας.

 Τέλος, ο Υπουργός υποστήριξε, ότι  θα απαιτηθούν  θεσμικές αλλαγές για την κάλυψη του στόχου της ΕΕ για την ανθρακοποίηση, όπως η επανεξέταση των ανώτατων ορίων δυναμικότητας που ορίζονται στην Κοινή Αλιευτική Πολιτική. Προϋπόθεση ωστόσο, είναι οι αλλαγές που θα γίνουν,  να συνδέονται με την ενεργειακή μετάβαση, ώστε να αποφευχθεί η αύξηση της πίεσης στα αλιευτικά αποθέματα.

Ακολουθεί ολόκληρο το κείμενο  της  ομιλίας του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρη Αυγενάκη στο άτυπο Συμβούλιο Αλιείας της Ε.Ε

Αγαπητέ Επίτροπε,

Αγαπητέ Πρόεδρε, Αγαπητοί συνάδελφοι,

Χαίρομαι ιδιαίτερα που κατά την πρώτη συμμετοχή μου στο Συμβούλιο βρίσκομαι σε αυτή την πανέμορφη περιοχή της Ισπανίας, ανάμεσα σε εκλεκτούς συναδέλφους και εντυπωσιασμένος από την εξαιρετική διοργάνωση και όσα παρακολουθήσαμε αυτό το διήμερο.

Θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει σε σχέση με την αλιεία, καθώς και στην Ισπανική Προεδρία για τη σημερινή συζήτηση που επικεντρώνεται στα προβλήματα που καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε κατά την ενεργειακή μετάβαση του αλιευτικού στόλου της Ένωσης.

Αρχικά, επισημαίνω ότι η αλιεία δεν είναι ίδια παντού και υπογραμμίζω ότι δεν είναι δυνατόν τα μέτρα που προβλέπονται, να εφαρμοστούν με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις περιοχές. Ειδικότερα τονίζω, ότι η Μεσόγειος αποτελεί μια θαλάσσια λεκάνη με ιδιαιτερότητες οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τον σχεδιασμό των νέων μέτρων. Κι εδώ επιτρέψτε μου, μια αναφορά και στο πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε οι χώρες της Μεσογείου, με το λαγοκέφαλο και το λεοντόψαρο, το οποίο προτείνω να δούμε σε επόμενη συνεδρίαση. Σε κάθε περίπτωση, ο σχεδιασμός και η μικρή κλίμακα της πλειονότητας των αλιευτικών σκαφών, εμποδίζουν τις επενδύσεις σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας. Για την Ελλάδα, η αλιεία μικρής κλίμακας είναι ζωτικής σημασίας δεδομένου ότι αντιπροσωπεύει άνω του 90% των σκαφών ελληνικής σημαίας.

Ταυτόχρονα, πρωταρχικό στόχο αποτελεί, ο αλιευτικός στόλος της Ένωσης να είναι οικονομικά βιώσιμος. Για τον λόγο αυτό, απαιτείται, πριν την υιοθέτηση νέων μέτρων, να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη οι κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις των πληγόμενων παραγωγικών φορέων σε επίπεδο κράτους μέλους.

Συμφωνούμε με τον καθορισμό κοινών προτεραιοτήτων και με τον εντοπισμό εκείνων των βιώσιμων γραμμών επενδύσεων που θα επιτρέψουν την κατασκευή νέων σκαφών τα οποία θα είναι περισσότερο αποδοτικά από ενεργειακή άποψη.

Πρόσφατα στην Ελλάδα υιοθετήθηκε νομοθετικό πλαίσιο για τη δυνατότητα αύξησης της χωρητικότητας ή/και της ισχύος των κινητήρων πρόωσης, στο πλαίσιο διαχείρισης της πλεονάζουσας αλιευτικής ικανότητας με σκοπό να εξυπηρετήσουμε τη συγκεκριμένη ανάγκη.

Ωστόσο, οι υφιστάμενες προβλέψεις του Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας & Υδατοκαλλιέργειας δεν επαρκούν και είναι απαραίτητο να προηγηθεί η υιοθέτηση όλων των αναγκαίων τροποποιήσεων από το Ταμείο, ώστε να γίνει εφικτή η υλοποίηση των ανάλογων δράσεων. Οι παρούσες συνθήκες είναι απαγορευτικές για την επίτευξη της ενεργειακής μετάβασης.

Αρκετά μέτρα χρειάζονται αλλαγές, διότι, σε διαφορετική περίπτωση, η πλειοψηφία των απαιτούμενων δράσεων δεν θα μπορέσει να υλοποιηθεί στην πράξη. Ενδεικτικά αναφέρω ότι η μετασκευή ενός αλιευτικού σκάφους - ανεξαρτήτως μεγέθους - με στόχο να γίνει ενεργειακά αποδοτικότερο, θα πρέπει να μπορεί να χρηματοδοτείται ακόμη κι εάν προκύπτει αύξηση της χωρητικότητας ή/και της ισχύος του. Το ίδιο θα πρέπει να ισχύει και για την κατασκευή αλιευτικού σκάφους σε αντικατάσταση άλλου ίδιου ή μικρότερης χωρητικότητας, εφόσον ικανοποιεί τη συγκεκριμένη απαίτηση. Οι σχετικοί όροι και οι προϋποθέσεις φυσικά μπορούν να συζητηθούν.

Επίσης, και οι άλλες πηγές χρηματοδότησης με τον τρόπο που προτείνονται, είτε αποκλείουν τον τομέα της αλιείας, είτε τον ενισχύουν με τους ισχύοντες ωστόσο όρους και προϋποθέσεις του Ταμείου Θάλασσας, Αλιείας & Υδατοκαλλιέργειας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σοβαρές δυσκολίες.

Επιπλέον, σε ορισμένες περιπτώσεις, οι προσαρμογές και οι ενέργειες που απαιτούνται από όλους τους εμπλεκόμενους, δεν είναι δυνατόν να υλοποιηθούν σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.

Σε κάθε περίπτωση, είναι πολλά τα προβλήματα που θα πρέπει να αντιμετωπισθούν, προκειμένου να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι αυτοί στόχοι.

Στην περίπτωση της αντικατάστασης του κινητήρα, προς το παρόν δεν υπάρχουν διαθέσιμοι νέου τύπου ναυτικοί κινητήρες για όλο το εύρος των σκαφών, ούτε και κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό για την εγκατάσταση και τη συντήρησή τους. Επιπλέον, δεν υπάρχουν εναλλακτικά καύσιμα ή οι αναγκαίες υποδομές στους αλιευτικούς λιμένες.

Προφανώς θα απαιτηθούν και θεσμικές αλλαγές για την κάλυψη του στόχου της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την απανθρακοποίηση. Μέσα σε αυτές συμπεριλαμβάνεται και η επανεξέταση των ανώτατων ορίων δυναμικότητας που ορίζονται στην Κοινή Αλιευτική Πολιτική. Προϋπόθεση αποτελεί να συνδέονται οι αλλαγές αυτές με την ενεργειακή μετάβαση, ώστε να αποφευχθεί η αύξηση της πίεσης στα αλιευτικά αποθέματα».