Οδηγίες για σωστή δειγματοληψία εδάφους και φύλλων ορισμένων καλλιεργειών - Πότε πρέπει να γίνεται

Το Ινστιτούτο Εδαφολογίας Θεσσαλονίκης μας παρουσίαζει αναλυτικές οδηγίες για σωστή δειγματοληψία εδάφους και φύλλων ορισμένων καλλιεργειών

Δειγματοληψία εδαφών σε δενδρώδεις καλλιέργειες

Οι θέσεις δειγματοληψίας καθορίζονται από τις δύο διαγώνιες του κτήματος και επιλέγονται τυχαία στην περιοχή της προβολής της κόμης των δένδρων, εκεί δηλαδή που εφαρμόζεται η μεγαλύτερη ποσότητα των λιπασμάτων (εικόνες 11 και 12).



Εικόνα 2.  Κατά τη δειγματοληψία παραλείπουμε το τμήμα του εδάφους που έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά και εάν θέλουμε δημιουργούμε ένα καινούργιο δείγμα για το τμήμα αυτό του εδάφους.


Εικόνα 3. Δειγματοληψία εδάφους με κλίση. Λαμβάνονται 3 διαφορετικά δείγματα και το κάθε δείγμα περιλαμβάνει υποδείγματα από σημεία του εδάφους με διαφορετική κλίση.


Εικόνα 4. Δειγματολήπτης για τη λήψη ενός δείγματος εδάφους βάθους από 0 – 30 cm. 


Εικόνα 5. Οι διάφοροι τύποι δειγματολήπτη: α) σωλήνας για λήψη αδιατάρακτου δείγματος, β) εργαλείο για το σπάσιμο μεγάλων πετρών, γ) δειγματολήπτης για εδάφη με χαλίκι, δ) ο κλασικός τύπος για τη δειγματοληψία εδαφών μέσης σύστασης και βαριών εδαφών που έχουν υψηλή συνεκτικότητα και ε) δειγματολήπτης για ελαφρά εδάφη που διευκολύνει τη συγκράτηση της άμμου.


Εικόνα 6. Λήψη αντιπροσωπευτικού δείγματος εδάφους με τη χρήση φτυαριού.


Εικόνα 7. Λήψη των 5-10 τυχαίων υποδειγμάτων για κάθε 10 στρέμματα διατρέχοντας τον αγρό σε ζιγκ – ζαγκ.


Εικόνα 8. Αριστερά: Αν το χωράφι είναι ομοιομορφο σε όλη του την έκταση, τότε δημιουργούμε ένα δείγμα διατρέχοντας τον αγρό σε ζιγκ - ζαγκ. Δεξιά: Αν με το μάτι διαπιστώσουμε ότι το χωράφι αποτελείται από διαφορετικά τμήματα, δηλαδή αποτελείται από διαφορετικούς τύπους εδάφους (άλλο χρώμα), ή παρουσιάζει κλίση, ή παρουσιάζει διαφορά στην ανάπτυξη των φυτών, τότε παίρνουμε ξεχωριστό δείγμα για κάθε τμήμα του χωραφιού.


Εικόνα 9. Διαδικασία για την αμερόληπτη μείωση του εδαφικού δείγματος.


Εικόνα 10. Τοποθέτηση του δείγματος σε πλαστική σακούλα όπου αναγράφονται τα στοιχεία για την ταυτοποίηση του δείγματος.

Εικόνες: δειγματοληψία εδάφους από οπωρώνα 


Εικόνα 11. Αντιπροσωπευτική δειγματοληψία εδάφους από οπωρώνα. 


Εικόνα 12. Δειγματοληψία εδάφους στην προβολή της κόμης σε οπωρώνες.

Οδηγίες δειγματοληψίας φύλλων

Κατά την δειγματοληψία τα φύλλα συλλέγονται σε διατρητές πλαστικές σακούλες, οι οποίες παραμένουν ανοικτές για να αερίζονται καλύτερα, τοποθετούνται αμέσως σε δροσερό χώρο (ψυγείο) και μεταφέρονται όσο το δυνατό γρηγορότερα στο εργαστήριο για χημική ανάλυση.

Για την ταυτοποίηση του δείγματος αναγράφονται σε ετικέτα τα στοιχεία προέλευσής του: Ονοματεπώνυμο παραγωγού, Δήμος, Δημ. Διαμέρισμα, τοποθεσία, αριθμός αγροτεμαχίου ή κωδικός αριθμός του κτήματος (εάν υπάρχει), ποικιλία, υποκείμενο ηλικία, αριθμός στρεμμάτων και συνολικός αριθμός δένδρων.

Δειγματοληψία φύλλων Μηλιάς

Η δειγματοληψία πραγματοποιείται την περίοδο περί τα μέσα Ιουλίου στις πεδινές περιοχές, τέλη Ιουλίου στις ημιορεινές περιοχές, και αρχές Αυγούστου στις ορεινές περιοχές.
Για το σκοπό αυτό λαμβάνονται 80-100 υγιή φύλλα (με μίσχο), από το μέσο ετησίων βλαστών μέσης ζωηρότητας (όχι λαίμαργοι ή πολύ ασθενικοί) που βρίσκονται στην περιφέρεια της κόμης των δένδρων και σε ύψος 1,5–2 μέτρα από το έδαφος. Η δειγματοληψία πραγματοποιείται σε ανάλογο αριθμό δένδρων του οπωρώνα ακολουθώντας τις διαγώνιες του κτήματος (από κάθε 50 έως 10ο δένδρο) και μάλιστα από κάθε δένδρο λαμβάνονται 4 φύλλα που βρίσκονται στις τέσσερις κατευθύνσεις του ορίζοντα. Στην εικόνα παρακάτω φαίνονται οι θέσεις μέσα στο χωράφι από τις οποίες μπορεί να γίνει η δειγματοληψία των φύλλων για να υπάρχει αντιπροσωπευτικότητα.

Δειγματοληψία φύλλων Ελιάς

Η δειγματοληψία πραγματοποιείται την περίοδο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου.
Για το σκοπό αυτό λαμβάνονται 120-150 υγιή φύλλα (με μίσχο), από το μέσο ετησίων βλαστών μέσης ζωηρότητας μήκους 30-50 cm (όχι λαίμαργοι ή πολύ ασθενικοί) που βρίσκονται στην περιφέρεια της κόμης των δένδρων και σε ύψος 1,5–2 μέτρα από το έδαφος. Η δειγματοληψία πραγματοποιείται σε ανάλογο αριθμό δένδρων του οπωρώνα ακολουθώντας τις διαγώνιες του κτήματος και μάλιστα από κάθε δένδρο λαμβάνονται φύλλα που βρίσκονται στις τέσσερις κατευθύνσεις του ορίζοντα.

Δειγματοληψία φύλλων Ροδακινιάς

Η δειγματοληψία πραγματοποιείται την περίοδο αρχές Ιουλίου στις πεδινές περιοχές και μέσα Ιουλίου στις ημιορεινές περιοχές.
Για το σκοπό αυτό λαμβάνονται 60-80 υγιή φύλλα (με μίσχο), από το μέσο ετησίων βλαστών μέσης ζωηρότητας (όχι λαίμαργοι ή πολύ ασθενικοί) που βρίσκονται στην περιφέρεια της κόμης των δένδρων και σε ύψος 1,5–2 μέτρα από το έδαφος. Η δειγματοληψία πραγματοποιείται σε ανάλογο αριθμό δένδρων του οπωρώνα ακολουθώντας τις διαγώνιες του κτήματος και μάλιστα από κάθε δένδρο λαμβάνονται 4 φύλλα που βρίσκονται στις τέσσερις κατευθύνσεις του ορίζοντα.

Δειγματοληψία φύλλων Κερασιάςς

Η δειγματοληψία πραγματοποιείται την περίοδο αρχές Ιουλίου στις πεδινές περιοχές, μέσα Ιουλίου στις ημιορεινές περιοχές και τέλη Ιουλίου στις ορεινές περιοχές.
Για το σκοπό αυτό λαμβάνονται 60-80 υγιή φύλλα (με μίσχο), από το μέσο ετησίων βλαστών μέσης ζωηρότητας (όχι λαίμαργοι ή πολύ ασθενικοί) που βρίσκονται στην περιφέρεια της κόμης των δένδρων και σε ύψος 1,5–2 μέτρα από το έδαφος. Η δειγματοληψία πραγματοποιείται σε ανάλογο αριθμό δένδρων του οπωρώνα ακολουθώντας τις διαγώνιες του κτήματος (από κάθε 50 έως 10ο δένδρο) και μάλιστα από κάθε δένδρο λαμβάνονται 4 φύλλα που βρίσκονται στις τέσσερις κατευθύνσεις του ορίζοντα.

Δειγματοληψία φύλλων Αχλαδιάς

Η δειγματοληψία πραγματοποιείται την περίοδο περί τα μέσα Ιουλίου στις πεδινές περιοχές τέλη Ιουλίου στις ημιορεινές περιοχές, και αρχές Αυγούστου στις ορεινές περιοχές.
Για το σκοπό αυτό λαμβάνονται 80-100 υγιή φύλλα (με μίσχο), από το μέσο ετησίων βλαστών μέσης ζωηρότητας (όχι λαίμαργοι ή πολύ ασθενικοί) που βρίσκονται στην περιφέρεια της κόμης των δένδρων και σε ύψος 1,5–2 μέτρα από το έδαφος. Η δειγματοληψία πραγματοποιείται σε ανάλογο αριθμό δένδρων του οπωρώνα ακολουθώντας τις διαγώνιες του κτήματος (από κάθε 50 έως 10ο δένδρο) και μάλιστα από κάθε δένδρο λαμβάνονται 4 φύλλα που βρίσκονται στις τέσσερις κατευθύνσεις του ορίζοντα.

Δειγματοληψία φύλλων Δαμασκηνιάς

Η δειγματοληψία πραγματοποιείται την περίοδο περί τα μέσα Ιουλίου στις πεδινές περιοχές τέλη Ιουλίου στις ημιορεινές περιοχές, και αρχές Αυγούστου στις ορεινές περιοχές.
Για το σκοπό αυτό λαμβάνονται 80-100 υγιή φύλλα (με μίσχο), από το μέσο ετησίων βλαστών μέσης ζωηρότητας (όχι λαίμαργοι ή πολύ ασθενικοί) που βρίσκονται στην περιφέρεια της κόμης των δένδρων και σε ύψος 1,5–2 μέτρα από το έδαφος. Η δειγματοληψία πραγματοποιείται σε ανάλογο αριθμό δένδρων του οπωρώνα ακολουθώντας τις διαγώνιες του κτήματος (από κάθε 50 έως 10ο δένδρο) και μάλιστα από κάθε δένδρο λαμβάνονται 4 φύλλα που βρίσκονται στις τέσσερις κατευθύνσεις του ορίζοντα.

Δειγματοληψία φύλλων Βερικοκιάς

Η δειγματοληψία πραγματοποιείται την περίοδο αρχές Ιουλίου στις πεδινές περιοχές και μέσα Ιουλίου στις ημιορεινές περιοχές.
Για το σκοπό αυτό λαμβάνονται 60-80 υγιή φύλλα (με μίσχο), από το μέσο ετησίων βλαστών μέσης ζωηρότητας (όχι λαίμαργοι ή πολύ ασθενικοί) που βρίσκονται στην περιφέρεια της κόμης των δένδρων και σε ύψος 1,5–2 μέτρα από το έδαφος. Η δειγματοληψία πραγματοποιείται σε ανάλογο αριθμό δένδρων του οπωρώνα ακολουθώντας τις διαγώνιες του κτήματος και μάλιστα από κάθε δένδρο λαμβάνονται 4 φύλλα που βρίσκονται στις τέσσερις κατευθύνσεις του ορίζοντα.

Δειγματοληψία φύλλων Ακτινιδιάς

Η δειγματοληψία πραγματοποιείται την περίοδο μέσα Ιουλίου στις πεδινές περιοχές και τέλος Ιουλίου στις ημιορεινές περιοχές. Για το σκοπό αυτό λαμβάνονται 60-80 υγιή φύλλα (με μίσχο), από το μέσο ετησίων βλαστών μέσης ζωηρότητας (όχι λαίμαργοι ή πολύ ασθενικοί) που βρίσκονται στην περιφέρεια της κόμης των δένδρων και σε ύψος 1,5–2 μέτρα από το έδαφος. Η δειγματοληψία πραγματοποιείται σε ανάλογο αριθμό δένδρων του οπωρώνα ακολουθώντας τις διαγώνιες του κτήματος και μάλιστα από κάθε δένδρο λαμβάνονται 4 φύλλα που βρίσκονται στις τέσσερις κατευθύνσεις του ορίζοντα.


Δειγματοληψία φύλλων Αμπέλου

Η δειγματοληψία μπορεί να γίνει σε δυο διαφορετικά στάδια της βλαστικής περιόδου: κατά την άνθηση και κατά τον περκασμό. Σε γενικές γραμμές, προτιμότερη είναι η δειγματοληψία κατά την άνθηση, όταν έχει πέσει το 50-80% περίπου των πηλιδίων. Στο στάδιο αυτό τα πρέμνα δείχνουν σημάδια για τυχόν ελλείψεις και τα φύλλα τους είναι επαρκώς ώριμα. Η περίοδος αυτή είναι επίσης κατάλληλη για να προσδιοριστεί το πρόγραμμα λίπανσης και να διορθωθούν οποιεσδήποτε ελλείψεις θρεπτικών στοιχείων, πριν αρχίσει η ωρίμανση των σταφυλιών. Η συλλογή του δείγματος είναι προτιμότερο να γίνεται μέχρι τις 10:00, πριν εμφανιστεί υδατικό στρες και πριν πραγματοποιηθεί μεταφορά θρεπτικών στοιχείων. Για να πάρουμε δείγμα στο στάδιο της άνθησης, διαλέγουμε γόνιμους βλαστούς, οι οποίοι είναι επαρκώς εκτεθειμένοι στην ηλιακή ακτινοβολία και έχουν κανονική ζωηρότητα. Στη συνέχεια αφαιρούμε το φύλλο που βρίσκεται απέναντι από το κατώτερο σταφύλι, κόβουμε το έλασμα και κρατάμε το μίσχο. Συλλέγουμε περίπου 100 μίσχους, οι οποίοι αποτελούν το δείγμα.  
Από την άλλη μεριά, η περίοδος του περκασμού κρίνεται η πλέον κατάλληλη ώστε να πάρουμε πληροφορίες για την ισορροπία καλίου-μαγνησίου. Για να πάρουμε δείγμα στο στάδιο του περκασμού λαμβάνονται 60-80 υγιή φύλλα (με μίσχο). Η δειγματοληψία πραγματοποιείται σε ανάλογο αριθμό πρέμνων ακολουθώντας τις διαγώνιες του κτήματος. Επιλέγεται το πιο πρόσφατα πλήρως ώριμο φύλλο του κυρίου βλαστού, δηλαδή το τελευταίο του βλαστού που έχει αποκτήσει πλήρες μέγεθος στη φάση της δειγματοληψίας και είναι συνήθως το 6^ο ή το 7^ο φύλλο από την αυξανόμενη κορυφή ενός ενεργά αναπτυσσόμενου βλαστού.