Συνέντευξη εφ' όλης της ύλης του Προέδρου της ΕΚΕ κ. Κώστα Αποστόλου στην "Ημαθιώτικη Γη"

Μια πολύ ενδιαφέρουσα συνέντευξη παραχώρησε στην "Ημαθιώτικη Γη" ο Πρόεδρος της Ε.Κ.Ε. κ. Κώστας Αποστόλου, ο οποίος αναφέρθηκε σε βασικά φλέγοντα ζητήματα που αφορούν την καλλιέργεια του βιομηχανικού ροδάκινου. 

Αναλυτικά η συνέντευξη:

• Ήσασταν στο 14^ο Παγκόσμιο Συνέδριο Μεταποιημένων Φρούτων (CANCON14) στη Murcia της Ισπανίας. Τι ειπώθηκε εκεί και ποιες εκτιμάτε ότι θα είναι οι συνέπειες από ένα BREXITαλλά και τον εμπορικό πόλεμο που προωθούν οι Η.Π.Α. τόσο για τη βιομηχανία όσο και κατά συνέπεια για τους παραγωγούς;

Υπάρχουν κάποια θέματα τα οποία αφορούν όλες τις χώρες που παράγουν συμπύρηνο ροδάκινο και κομπόστες και στο Συνέδριο έχουμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε απόψεις πάνω σε αυτά. Τα θέματα αυτά είναι η κλιματική αλλαγή, τις επιπτώσεις της οποίας βιώνουν όλοι οι παραγωγοί αγροτικών προϊόντων στον κόσμο, η μειούμενη κατανάλωση των προϊόντων μας στις δυτικές-ώριμες αγορές και οι εξελίξεις στο διεθνές εμπόριο όπως αυτές που αναφέρετε στην ερώτησή σας. Μετά από σχεδόν 3 δεκαετίες όπου το κύριο δόγμα ήταν η μείωση των εμποδίων στο εμπόριο και το άνοιγμα των αγορών, φαίνεται ότι αυτή η ατζέντα δέχεται πλήγματα. Η επιλογή της Μεγάλης Βρετανίας να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και ο προστατευτισμός του προέδρου Τραμπ κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση.

Τα αποτελέσματα αυτών των πολιτικών θα είναι πολλαπλά και δύσκολο να προβλεφθούν επακριβώς. Όσον αφορά το BREXIT, να ξέρετε ότι η Ένωση Κονσερβοποιών Ελλάδος, μέσω της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης μεταποιημένων φρούτων και λαχανικών PROFEL, ήταν ο πρώτος φορέας που απευθύνθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή θέτοντας συγκεκριμένα ζητήματα σχετικά με το «διαζύγιο». Αρχικά, ανησυχούμε για την πιθανότητα επιβολής δασμών ή άλλων εμποδίων από την πλευρά της Μεγάλης Βρετανίας στα ευρωπαϊκά αγροτικά προϊόντα, κάτι που θα δυσκολέψει τις εξαγωγές μας εκεί. Επιπλέον, ανησυχούμε για το εξής. Η Νότιος Αφρική έχει το δικαίωμα να στέλνει μέχρι και 57.000 τόνους προϊόντων κομπόστας στην Ευρωπαϊκή αγορά με μηδενικό δασμό. Με την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την κοινή αγορά, η ποσότητα αυτή θα πρέπει να μειωθεί ώστε να αποφύγουμε την πιθανότητα να κατακλυστούν παραδοσιακές αγορές μας όπως η Γερμανία από ανταγωνιστικά προϊόντα.

Όσον αφορά τις Η.Π.Α., προς το παρόν φαίνεται ότι η ευρωπαϊκή κομπόστα δε θα υποστεί μέτρα από την κυβέρνηση Τραμπ. Στην κινέζικη κομπόστα όμως, έχει ήδη επιβληθεί επιπλέον δασμός 10%, με πρόβλεψη να ανεβεί ακόμα 15%. Αυτό δεν πρέπει να μας χαροποιεί, αν και προς το παρόν, θα το υποστεί ο ανταγωνισμός μας. Πρέπει να καταλάβουμε ότι ένας εμπορικός πόλεμος όπως και οποιαδήποτε εξέλιξη ανεβάζει τον παράγοντα της αστάθειας λειτουργεί εναντίον της λελογισμένης επιχειρηματικότητας. Να σας πω χαρακτηριστικά ότι ο εκπρόσωπος των παραγωγών της Καλιφόρνια στο συνέδριο, όταν ρωτήθηκε για την πολιτική Τραμπ, δήλωσε αδυναμία να κάνει οποιαδήποτε πρόβλεψη και χαρακτήρισε το κοντινό μέλλον «αχαρτογράφητα νερά».

• Στο Δελτίο Τύπου που εκδώσατε μετά το Συνέδριο, κάνετε λόγο για αυτοσυγκράτηση στη φύτευση νέων οπωρώνων συμπύρηνου και στον αντίποδα αναφέρετε ότι κατά τη φύτευση πρέπει να επιλέγονται ποικιλίες υψηλής παραγωγικότητας. Μπορείτε να μας το αναλύσετε ώστε να γίνει πιο ξεκάθαρο στους παραγωγούς;

Φυσικά. Κύριο μέλημά της Ε.Κ.Ε. είναι να προωθεί την εμπιστοσύνη ανάμεσα σε επιχειρήσεις και παραγωγούς. Για αυτό το λόγο και κάνουμε αυτές τις προτάσεις. Για να εξασφαλιστεί ο παραγωγός, πρέπει να έχει τη βεβαιότητα ότι το προϊόν του θα διατεθεί και το εισόδημά του θα είναι ικανοποιητικό. Γνωρίζουμε όλοι ότι σήμερα υπάρχουν κοντά 200.000 στρέμματα με συμπύρηνο. Σε μια χρονιά με καλές αποδόσεις, τα ροδάκινα θα είναι περισσότερα από όσα μπορεί να απορροφήσει η βιομηχανία. Την απογοήτευση που θα δημιουργηθεί στους παραγωγούς από μια τέτοια εξέλιξη πρέπει να την αποφύγουμε με κάθε τρόπο. Για αυτό και λέμε στους παραγωγούς να φυτεύουν πάντα σε συνεννόηση με συνεταιρισμό ή βιομηχανία ώστε να εξασφαλιστεί η διάθεση της παραγωγής τους. Από την άλλη πλευρά, το εισόδημα του παραγωγού εξαρτάται όχι μόνο από την τιμή του ροδακίνου, αλλά και από την απόδοση του χωραφιού. Συνεπώς, είναι καθήκον μας να τονίζουμε ότι η επιλογή πρέπει να γίνεται με κριτήριο και την παραγωγικότητα της ποικιλίας. Αυτά τα δύο χαρακτηριστικά δεν είναι σε αντιδιαστολή.

• Θα θέλαμε να μας πείτε αν η κλιματική αλλαγή επηρέασε αρνητικά την παραγωγή.

Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε όλο και πιο συχνά ακραία και ασυνήθιστα καιρικά φαινόμενα να επηρεάζουν την παραγωγή. Είναι δεδομένο π.χ., ότι τόσο πέρσι όσο και φέτος χάθηκαν μεγάλες ποσότητες ροδάκινου λόγω των βροχοπτώσεων αλλά και της συνακόλουθης μονίλιας. Ακριβώς επειδή αυτό το φαινόμενο είναι πρωτόγνωρο, δεν υπάρχει από μέρους του ΕΛΓΑ πρόβλεψη για την καταγραφή και την αποζημίωση αυτών των ζημιών. Εφόσον η κλιματική αλλαγή είναι πλέον μέσα στη ζωή μας, και οι θεσμοί πρέπει να προσαρμοστούν. Ένα σύστημα γεωργικών ασφαλίσεων που δεν προστατεύει από τους κινδύνους των νέων ακραίων φαινομένων είναι παρωχημένο.

Επειδή όμως σαν Ε.Κ.Ε., πιστεύουμε πρωτίστως στο προλαμβάνειν, είναι απαραίτητο να γίνει από τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα και μια μελέτη για την κλιματική αλλαγή και τις επιπτώσεις της στον αγροτικό τομέα της Κεντρικής Μακεδονίας.

• Ρωσικό εμπάργκο: κατά πόσο έχει επηρεαστεί η καλλιέργεια/ποιότητα του βιομηχανικού ροδάκινου αφού οι παραγωγοί επιτραπέζιων και νεκταρινιών που επίσης καλλιεργούν και συμπύρηνο βιώνουν μεγάλες απώλειες στο εισόδημά τους;

Όπως λέτε και στην ερώτησή σας, οι επιπτώσεις του ρωσικού εμπάργκο για το συμπύρηνο είναι έμμεσες. Πρώτον, πολλοί παραγωγοί εγκατέλειψαν την καλλιέργεια του επιτραπέζιου και στράφηκαν εκ νέου στο συμπύρηνο. Ας μην ξεχνάμε ότι από 117.000 στρέμματα συμπύρηνο το 2014, χρονιά επιβολής του εμπάργκο, φτάσαμε στις 188.000 στρέμματα φέτος. Επιπλέον, η μείωση του αγροτικού εισοδήματος μειώνει τις δυνατότητες που έχουν οι παραγωγοί να κάνουν τις σωστές φροντίδες και να κάνουν τα έξοδα που χρειάζεται η καλλιέργεια του συμπύρηνου για να είναι αποδοτική και ποιοτική. Το πρόβλημα για εμάς δημιουργείται όταν ο παραγωγός που περιγράφετε επιλέγει λόγω οικονομικής δυσκολίας να αραιώσει, για παράδειγμα, σωστά τα επιτραπέζια και να αφήσει τα συμπύρηνα στην τύχη τους. Και στη συγκομιδή, αναρωτιέται γιατί χαρακτηρίζουμε τα ροδάκινά του μικρόκαρπα..

• Μακροπρόθεσμα και μετά τη στροφή των παραγωγών συμπύρηνων ροδάκινων σε νέες καλλιέργειες, ποιες είναι οι σκέψεις της Ε.Κ.Ε. και ποια τα κίνητρα για να τους κρατήσετε στην καλλιέργεια;

Εμείς προσπαθούμε πάντα να είμαστε ειλικρινείς. Το συμπύρηνο δεν ήταν ποτέ ένα προϊόν που υποσχέθηκε να κάνει τον αγρότη πλούσιο. Παραμένει όμως το πιο σταθερό από τα αγροτικά εισοδήματα της περιοχής και αυτό είναι ένα κίνητρο από μόνο του. Το ζήτημα για εμάς δεν είναι να προσεγγίσουμε περισσότερους παραγωγούς. Αλλά να μπορέσουμε να χτίσουμε τη σχέση μας με τους παραγωγούς που θέλουν να μπουν σε μια αμοιβαία επωφελή διαδικασία σκέψης και παραγωγής. Για αυτό λέμε ξεκάθαρα ότι πρέπει να βελτιωθεί η απόδοση των χωραφιών για να βελτιωθεί και το εισόδημα. Σκεφτείτε ότι με 188.000 στρέμματα, φέτος παράξαμεπερίπου 320.000 τόνους. Αυτό μας δίνει μια απόδοση 1,7 τόνους ανά στρέμμα. Είναι μια μη βιώσιμη απόδοση. Για αυτό λέμε επίσης ότι πρέπει να παράγουμε καλύτερη ποιότητα. Καλύτερη ποιότητα α’ ύλης σημαίνει καλύτερη ποιότητα τελικού προϊόντος, δυνατότητα διάθεσης τελικού προϊόντος, επιβίωση και ανάπτυξη του κλάδου.

Δε θέλουμε λοιπόν απλά περισσότερους παραγωγούς. Θέλουμε τους καλούς εκείνους παραγωγούς που σε στενή συνεργασία με τους συνεταιρισμούς και τη βιομηχανία θα βάλουν τον κλάδο σε μια νέα εποχή.

• Διαφορετικές τιμές στα ροδάκινα που παράγονται στις ορεινές και πεδινές περιοχές. Θα θέλαμε την άποψή σας.

Όπως ξέρετε, η ιδιαιτερότητα που έχουν τα ροδάκινα που συνηθίζουμε να αποκαλούμε ορεινά είναι η οψιμότητά τους. Αυτό δημιουργεί διαφορετικές συνθήκες κατά τη διακίνησή τους. Όταν μια χρονιά τα ροδάκινα είναι λίγα, οι βιομηχανίες ανταγωνίζονται έντονα μεταξύ τους για αυτά τα ροδάκινα, με αποτέλεσμα να ανεβαίνει η τιμή τους. Αυτό συμβαίνει γιατί χρειάζονται τις ποσότητες ώστε να καλύψουν τις ανάγκες των πελατών τους. Από την άλλη πλευρά, όταν μια χρονιά έχουμε πολλά ροδάκινα, και οι βιομηχανίες καλύπτουν τις ανάγκες τους με τα ροδάκινα του κάμπου, οι τιμές των ορεινών είναι πολύ χαμηλές. Αυτό που συμβαίνει είναι ότι η παραγωγή είναι μειωμένη για πολλά χρόνια μαζεμένα και οι παραγωγοί του κάμπου συσσωρεύουν το αίσθημα της αδικίας. Και είναι πολύ λογικό. Δεν είναι όμως τόσο σημαντικό θέμα.

• Κομφούζιο: Ποια η θέση της Ε.Κ.Ε. για την εφαρμογή του προγράμματος και υπάρχει σκέψη επιβράβευσης των παραγωγών ως κίνητρο;

Η Ε.Κ.Ε. στηρίζει την εφαρμογή του προγράμματος για το κομφούζιο. Μάλιστα, έχουμε κάνει και σχετικές ενημερωτικές ανακοινώσεις. Ο τελικός σκοπός όμως του προγράμματος είναι κυρίως να μειώσει το κόστος της καλλιέργειας με την αποφυγή κάποιων ψεκασμών, ενώ ταυτόχρονα θα περιορίζεται και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της καλλιέργειας. Αυτό αποτελεί κίνητρο από μόνο του.

• Αντιμετωπίσατε ελλείψεις εργατικού προσωπικού. Ενδεχομένως να υπάρξουν και φέτος. Μπορεί το θέμα να λυθεί με κάποια κρατική παρέμβαση;

Όσο το κράτος επιλέγει να επιδοτεί την ανεργία και όχι την εργασία, θα έχουμε αυτά τα φαινόμενα. Δυστυχώς, υπάρχουν πολλοί συμπολίτες μας που επιλέγουν να μην εργαστούν από ανησυχία ότι θα χάσουν το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης. Φυσικά, η τροπολογία χάρη στην οποία δε χάνουν την ιδιότητα του ανέργου όσοι κάνουν 70 ημερομίσθια ήταν ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά όχι αρκετό.  

• Παράνομη Διακίνηση

Η παράνομη και παράτυπη διακίνηση είναι μία από τις πληγές. Καταστρέφει την ποιότητα και παρασιτεί σε βάρος παραγωγών και βιομηχανιών. Η Ε.Κ.Ε. έχει αναλάβει μια σειρά από πρωτοβουλίες αρχικά για τη δημιουργία προδιαγραφών με βάση τις οποίες θα πρέπει να λειτουργεί ένας χώρος συγκέντρωσης αλλά και με συγκεκριμένες καταγγελίες. Δυστυχώς, το κράτος, λόγω έλλειψης επαρκών ελεγκτικών μηχανισμών και μέσων, αδυνατεί να μας προστατέψει. Μεγάλη πληγή είναι και η εξαγωγή υποτιμολογημένων ροδάκινων στη Βουλγαρία, για επεξεργασία τους εκεί.

• Μπορείτε να μας δώσετε κάποια στοιχεία απολογισμού για τη φετινή παραγωγική περίοδο;

Φέτος, η χρονιά φαινόταν υποσχόμενη, αφού η καρπόδεση ήταν ικανοποιητική. Παρόλα αυτά, οι έντονες και ασυνήθιστες βροχές μείωσαν θεαματικά την παραγωγή όπως αναφέραμε και νωρίτερα. Έτσι, η φετινή παραγωγή συμπύρηνου υπολογίζεται στους 320.000 τόνους περίπου.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα και την ελαφρά μειωμένη παραγωγή κομπόστας σε σχέση με την περσινή. Όμως, λόγω των υψηλότερων αποθεμάτων από πέρσι, η προσφερόμενη ποσότητα κομπόστας παραμένει σταθερή.

Παράλληλα, παρότι αγοράστηκαν μικρές ποσότητες σε τιμή χυμού, μεγάλες ποσότητες θεωρητικά α’ κλάσης που απορρίφθηκαν κατά τη διάρκεια της παραγωγής οδηγήθηκαν στην παραγωγή χυμού.

Έτσι, περίπου 65.000 τόνοι συμπύρηνου μεταποιήθηκαν σε χυμό.