Σταύρος Αραχωβίτης: Οι επιδοτήσεις δεν είναι “μισθός”

Συνέντευξη
Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σταύρου Αραχωβίτη,
στo ένθετο «Agricola» της εφημερίδας «Καθημερινή» και στον δημοσιογράφο 
Γιώργο Μακρή (22/09/2018)

Υπέρ της καταβολής επιδοτήσεων με βάση τις ανάγκες κάθε καλλιέργειας, μακριά από τη λογική καταβολής «μισθού» σε όλους τους αγρότες και κτηνοτρόφους, τάσσεται για τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μετά το 2021, ο νέος υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σταύρος Αραχωβίτης, σε συνέντευξή του προς το «Α».

Ο κ. Στ. Αραχωβίτης προαναγγέλλει εντατικοποίηση των ελέγχων στην αγορά γάλακτος-τυριού («πλέον δεν υπάρχουν δικαιολογίες για κανέναν», σημειώνει), επιτάχυνση της πορείας υλοποίησης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, αύξηση του προϋπολογισμού του ΕΛΓΑ μέσω της συμμετοχής του Δημοσίου και παρεμβάσεις για τη μείωση του κόστους παραγωγής με αιχμή την ενέργεια και την εργασία. Για τις μειώσεις φόρων και ασφαλιστικών εισφορών των αγροτών που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, κ. Αλ. Τσίπρας στη ΔΕΘ επισημαίνει ότι θα γίνουν αισθητές στην τσέπη των παραγωγών από τον Ιανουάριο του 2019.

⎼ Με ποιον τρόπο, κ. Αραχωβίτη, σχεδιάζετε να κινηθείτε προς την κατεύθυνση της αύξησης του διαθέσιμου εισοδήματος του παραγωγού αγρότη και της προστασίας καταναλωτών και παραγωγών από τα φαινόμενα αισχροκέρδειας των μεσαζόντων όπως έχετε δηλώσει; Πότε εκτιμάτε ότι θα αρχίσουν να γίνονται αισθητά στην τσέπη των παραγωγών τα αποτελέσματα της πολιτικής σας;

⎼ Ήδη ξεκίνησε η προσπάθειά μας για την υλοποίηση του στόχου από τη Θεσσαλονίκη, όπου ο πρωθυπουργός έδωσε τις βασικές κατευθύνσεις. Η αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος του παραγωγού αγρότη θα προέλθει σε πρώτη φάση από την ελάφρυνση των ασφαλιστικών εισφορών και των φορολογικών βαρών. 
Τις επόμενες εβδομάδες θα ξεδιπλωθεί το σχέδιό μας για ενίσχυση της εξωστρέφειας όσον αφορά την εξωτερική αγορά, αλλά και για εντατικοποίηση των ελέγχων για την προστασία της εσωτερικής αγοράς και των ελληνικών αγροτικών προϊόντων. Αυτά θα επιφέρουν ένα έμμεσο και μεσοπρόθεσμο θετικό αποτέλεσμα στο αγροτικό εισόδημα.
Τα άμεσα αποτελέσματα της πολιτικής ελάφρυνσης εισφορών και φόρων, που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ, θα γίνουν αντιληπτά από το Γενάρη του 2019.

⎼ Έναν άλλο στόχο που θέσατε αναλαμβάνοντας το Υπουργείο είναι η συμπίεση του κόστους παραγωγής, Πρόκειται για στόχο που θέτουν διαχρονικά όλες οι κυβερνήσεις και όλοι οι Υπουργοί, ωστόσο οι αγρότες επισημαίνουν ότι το εν λόγω κόστος αυξάνεται αντί να μειώνεται. Με δεδομένο ότι οι τιμές διαμορφώνονται στο πλαίσιο της ελεύθερης αγοράς, τι σας κάνει να πιστεύετε ότι εσείς θα πετύχετε εκεί που άλλοι απέτυχαν;

⎼ Δύο είναι τα βασικά στοιχεία του κόστους παραγωγής: Η ενέργεια και η εργασία. Όσον αφορά την εργασία έχουμε ήδη επιλύσει ένα μέρος των προβλημάτων και προχωράμε σε περαιτέρω επίλυση ζητημάτων που έχουν προκύψει σε σχέση με τους εργάτες γης σε συνεργασία με τα υπουργεία Εργασίας, Εξωτερικών και Μεταναστευτικής Πολιτικής. 
Αντίστοιχα, στον τομέα της ενέργειας, όπως ανακοίνωσε και ο αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος, Σωκράτης Φάμελλος, στη Θεσσαλονίκη ξεκινάμε πρωτοβουλίες όπως τη σύνδεση των θερμοκηπίων με το δίκτυο φυσικού αερίου.
Είναι σαφές ότι οι τιμές διαμορφώνονται ελεύθερα. Βασικό στοιχείο, όμως, της στρατηγικής μας θα είναι η άμεση και αποτελεσματική συνεργασία με τα συναρμόδια υπουργεία, όπως το Οικονομικών, το Εργασίας και το Ενέργειας.

⎼ Ένα από τα φλέγοντα, αν όχι το πιο «καυτό», προβλήματα που καλείστε να διαχειριστείτε είναι το θέμα της μεγάλης πτώσης των τιμών στο αιγοπρόβειο γάλα. Με δεδομένο ότι η πτώση πήρε μεγάλες διαστάσεις τους τελευταίους μήνες, πως κρίνετε τους χειρισμούς της απελθούσας πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου και πως εσείς σκοπεύετε να κινηθείτε;

⎼ Το επόμενο διάστημα θα προβούμε σε κινήσεις στήριξης της ποιμενικής κτηνοτροφίας και ταυτόχρονα θα εντατικοποιήσουμε τους ελέγχους στην αγορά του γάλακτος και του τυριού. Δικαιολογίες δεν υπάρχουν πλέον για κανέναν. Οι εξαγωγές πάνε καλύτερα, αποθέματα δεν υπάρχουν.
Ήδη έθεσα το θέμα των εμπορικών συναλλαγών στον Βούλγαρο Υπουργό Γεωργίας κ. Porodzanov κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στο Υπουργείο μου. Συμφωνήσαμε στην πιο στενή συνεργασία των αρχών των χωρών μας στην κατεύθυνση αυτή.

⎼ Συνοπτικά, ποια είναι η θέση σας για τη νέα ΚΑΠ; Πώς βλέπετε για παράδειγμα την πρόταση για κατάργηση των δικαιωμάτων και καταβολή ενιαίας στρεμματικής ενίσχυσης σε όλους όσοι καλλιεργούν γη;

⎼ Δε συμφωνούμε με την ενιαία στρεμματική ενίσχυση σε όλους όσοι καλλιεργούν, γιατί κάθε καλλιέργεια έχει διαφορετικές ανάγκες στήριξης και περισσότερο από όλους τους εταίρους μας στην Ε.Ε. μπορούμε να το καταλάβουμε αυτό στην Ελλάδα και στη Νότια Ευρώπη, λόγω της μεγάλης διαφοροποίησης της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής. Αυτό που θέλω να τονίσω είναι ότι δεν είμαστε της λογικής καταβολής «μισθού» στους αγρότες και τους κτηνοτρόφους.

⎼ Έως ότου τεθεί σε ισχύ η νέα ΚΑΠ, προτίθεσθε να προχωρήσετε σε αναπροσαρμογή των ενισχύσεων μέσω της σύγκλισης των δικαιωμάτων στο πλαίσιο της ισχύουσας ΚΑΠ; Γιατί δεν υλοποιήθηκε η δέσμευση τόσο του Πρωθυπουργού κ. Αλ. Τσίπρα όσο και του προκατόχου σας κ. Ε. Αποστόλου, η σύγκλιση αυτή να γίνει εντός του 2018;

⎼ Σχετικά με τη σύγκλιση των δικαιωμάτων ενίσχυσης, βρισκόμαστε στο στάδιο της επεξεργασίας ενός σχεδίου, το οποίο θα εξετάζει τι είναι καλύτερο να γίνει τόσο σε επιστημονικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο. Προχωράμε με πολύ προσεκτικά βήματα, ώστε να μη δημιουργήσουμε περισσότερα προβλήματα από όσα θα επιλύσουμε με μία ενδεχόμενη σύγκλιση. Άλλωστε μπαίνουμε ήδη στο 5ο έτος της τρέχουσας ΚΑΠ.

⎼ Είσθε ικανοποιημένος με την πορεία υλοποίησης του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης; Πως κρίνετε την άποψη πως οι παρατάσεις που δίνονται σε πολλά μέτρα έχουν ως αποτέλεσμα να στερείται «ζεστό» χρήμα από την αγροτική οικονομία σε μια ιδιαίτερα νευραλγική περίοδο; Πότε θα προκηρυχθούν τα υπόλοιπα μέτρα;

⎼ Το Π.Α.Α. έχει δεσμεύσει ήδη πολύ σημαντικούς πόρους. Είναι βέβαιο ότι χρειάζεται επιτάχυνση, η οποία το επόμενο διάστημα θα φανεί και στην πράξη. Είμαι αντίθετος στις παρατάσεις, υπό την προϋπόθεση ότι όλα λειτουργούν σωστά και δεν έχουμε καταιγισμό αιτημάτων για παράταση από τους ενδιαφερόμενους φορείς. Από την εμπειρία μου ως γεωπόνος-σύμβουλος στη Λακωνία, μπορώ να σας πω ότι οι συνεχόμενες παρατάσεις κουράζουν και συνήθως δεν χρειάζονται.

Το Δημόσιο θα συνεισφέρει στον προϋπολογισμό του ΕΛΓΑ 

⎼ Τι σχεδιάζετε για τον ΕΛΓΑ με δεδομένο ότι η ανάγκη για αποζημιώσεις αυξάνεται ως απόρροια και της κλιματικής αλλαγής την ώρα που τα έσοδά του είναι σταθερά; Θεωρείτε ότι το Δημόσιο θα πρέπει να συνεισφέρει στον προϋπολογισμό του οργανισμού, όπως προβλέπεται από το θεσμικό πλαίσιο χωρίς μέχρι τώρα να έχει γίνει πράξη; Θα είναι έτοιμος ο νέος Κανονισμός το 2019;

⎼ Ο ΕΛΓΑ θα παραμείνει ένας δημόσιος οργανισμός ασφάλισης της αγροτικής παραγωγής αλληλέγγυου χαρακτήρα. Το Δημόσιο θα συνεισφέρει στον προϋπολογισμό του Οργανισμού, καθώς στη μεταμνημονιακή περίοδο θα υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα τέτοιων χρηματοδοτικών παρεμβάσεων. Φέτος, για άλλη μια χρονιά, απαιτείται η έγκριση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για την εκταμίευση του συνόλου των αποζημιώσεων που αντιστοιχούν στις ζημιές του 2017.

Επεξεργαζόμαστε έναν νέο σύγχρονο κανονισμό ασφάλισης και όταν θα είμαστε έτοιμοι θα τον δημοσιοποιήσουμε για να τον διαβουλευτούμε με τις παραγωγικές δυνάμεις. Εξάλλου, όλοι αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα αλλαγής του κανονισμού.

Η μείωση ασφαλιστικών εισφορών αφορά όλους τους αγρότες με ετήσιο καθαρό εισόδημα από 4.922 ευρώ

⎼ Πόσο υπολογίζετε ότι είναι το όφελος και πόσους αγρότες αφορούν οι εξαγγελίες του κ. Αλ. Τσίπρα στη ΔΕΘ για κατάργηση του τέλους επιτηδεύματος 650 ευρώ στους συνεταιρισμένους αγρότες και μείωση των ασφαλιστικών εισφορών για εκείνους που δηλώνουν εισόδημα άνω των 6.000 ευρώ ετησίως;

Επιπροσθέτως, με δεδομένο ότι οι αγρότες «σήκωσαν» μεγάλο βάρος στο 3ο Μνημόνιο, ιδίως στο φορολογικό και το ασφαλιστικό, όπως άλλωστε και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αναγνωρίζουν, θεωρείτε επαρκείς αυτές τις δύο κινήσεις; Τι απαντάτε σ’ εκείνους που υποστηρίζουν ότι στην πραγματικότητα οι παραγωγοί θα εξακολουθούν να πληρώνουν περισσότερα συγκριτικά με όσα πλήρωναν το 2015, απλώς η επιβάρυνσή τους θα είναι μικρότερη;

⎼ Στις προτεραιότητες της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ ήταν και είναι η προστασία των μικρομεσαίων αγροτών τόσο φορολογικά όσο και ασφαλιστικά. Επίσης, ήταν και παραμένει η ενδυνάμωση και η ώθηση των συνεργατικών σχημάτων στη μεταμνημονιακή εποχή. Προχωράμε στην ελάφρυνση των μεσαίων και ανώτερων εισοδηματικών αγροτών, ενώ δίνουμε περαιτέρω κίνητρα συμμετοχής των αγροτών και των κτηνοτρόφων σε συνεργατικά σχήματα. Το μέτρο της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών αφορά όλους τους αγρότες που πληρώνουν σήμερα ασφαλιστικές εισφορές πάνω από το ελάχιστο όριο. Το εισοδηματικό όριο για τους αγρότες είναι 4.922€ ετήσιο καθαρό εισόδημα. Συνεπώς αφορά όλους τους μεσαίους και μεγαλύτερους αγρότες της χώρας. Η μεγάλη πλειοψηφία των μικρών και μεσαίων αγροτών προστατεύτηκε ακριβώς λόγω της ιδιαίτερης φύσης του γεωργικού επαγγέλματος. Και θα συνεχίσει να προστατεύεται, γιατί εμείς γνωρίζουμε ακριβώς τις συνθήκες που βιώνουν οι άνθρωποι του μόχθου και της υπαίθρου.

⎼ Θεωρείτε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ως κυβέρνηση συνεπής στους αγρότες σε σχέση με όσα είχε εξαγγείλει προεκλογικά; Πιστεύετε ότι οι παραγωγοί έχουν λόγους να διαμαρτύρονται ακόμη και με τη γνώριμη μορφή κινητοποιήσεων, τα μπλόκα στους δρόμους;

⎼ Ο αγροτικός κόσμος γνωρίζει πολύ καλά ποια ήταν η κατάσταση ήδη από το 2014. Γνωρίζει τι συνέβαινε τόσο με το φορολογικό (Νόμος 4172/2013 που προέβλεπε φορολόγηση από το πρώτο ευρώ) όσο και με το ασφαλιστικό (με-ίωση έως μηδενισμό της βασικής σύνταξης, ωριμάνσεις ανά τριετία στο ασφάλιστρο). Γνωρίζει πολύ καλά τι συνέβαινε με την διανομή των επιδοτήσεων τόσο χρονικά όσο και από πλευράς διαφάνειας. Διακηρυγμένος στόχος μας ήταν η διάσωση των μικρών και μεσαίων αγροτών και η επαναφορά της κανονικότητας στις πληρωμές. Ο στόχος αυτός επετεύχθη! Κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί τα προβλήματα του πρωτογενούς τομέα έχουν επιλυθεί…. Υπάρχουν πάρα πολλά να γίνουν ακόμα από εδώ και πέρα. 
Ωστόσο, ο αγροτικός κόσμος γνωρίζει καλά ότι μόνο με αυτή την κυβέρνηση μπορεί να ελπίζει σε επίλυση των προβλημάτων που τον ταλανίζουν. Γιατί υπάρχει η γνώση, υπάρχει η θέληση, η πολιτική βούληση, η όρεξη για δουλειά και κυρίως υπάρχει η στρατηγική και το σχέδιο. Η κυβέρνηση αυτή δεν έχει εξαρτήσεις και δεν οικοδομεί μοντέλα πελατειακού κράτους διαφθοράς και διαπλοκής.