Ακύρωση από το ΣτΕ της από 7.2.2018 υπουργικής απόφασης σχετικά με την εγγραφή στον Εθνικό Κατάλογο ποικιλιών των συνώνυμων της ποικιλίας ελιάς Καλαμών

Το ΣτΕ έκανε δεκτή την αίτηση του Μεσσηνιακού συλλόγου ΣΥΜΕΠΠΟΠ για την εν μέρει ακύρωση της από 7.2.2018 υπουργικής απόφασης σχετικά με την εγγραφή στον Εθνικό Κατάλογο ποικιλιών των συνώνυμων της ποικιλίας ελιάς Καλαμών.

Ωστόσο ήδη από σήμερα αρχίζουν να γίνονται αισθητές οι συνέπειες στο εμπόριο της εν λόγω βρώσιμης ελιάς, το οποίο αποφέρει έσοδα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ ετησίως, με συνεχώς αυξητικούς ρυθμούς.

Η ιστορία της υπόθεσης έχει ως εξής: Τον Μάιο του 2000 εγγράφεται στον ΔΙΕΘΝΉ ΚΑΤΑΛΟΓΟ ΠΟΙΚΙΛΙΩΝ ΕΛΙΑΣ (WORLD CATALOGUE OF OLIVE VARIETIES) του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου, η ονομασία «ΚΑΛΑΜΑΤΑ» ως συνώνυμο της ήδη εγγεγραμμένης ποικιλίας «ΚΑΛΑΜΩΝ». Από την στιγμή εκείνη, οποιοσδήποτε παραγωγός στον κόσμο καλλιεργούσε δέντρο αυτής της ποικιλίας, μπορούσε να εμπορεύεται τον καρπό με την  ονομασία "ποικιλία ΚΑΛΑΜΑΤΑ" ή "KALAMATA VARIETY". 

Την παραπάνω δυνατότητα είχαν όλοι οι παραγωγοί στον κόσμο εκτός των Ελλήνων και των λοιπώνΕυρωπαίων, παραγωγών καθώς στην Ευρωπαϊκή Ένωση προστατεύεται η ονομασία του ΠΟΠ «ΚΑΛΑΜΑΤΑ» από το 1996.

Το ΠΟΠ «ΚΑΛΑΜΑΤΑ» που αφορά συνταγή με πρώτη ύλη την συγκεκριμένη ποικιλία βρώσιμης ελιάς, προστάτευσε την φήμη του θαυμαστού αυτού εδέσματος και βοήθησε στην διάδοση της σε όλο τον κόσμο. 

Προϊόντος του χρόνου, διάφορες συνταγές με πρώτη ύλη την ελιά έλαβαν θέση στα καλύτερα delicatessen  καταστήματα σε όλο τον κόσμο. Συνεταιρισμοί, νεοφυείς εταιρίες συμβατικών και βιολογικών προϊόντων αναπτύχθηκαν και χιλιάδες Έλληνες παραγωγοί επένδυσαν στην καλλιέργειά της. 

Στην αγορά επικράτησε η ονομασία ΚΑΛΑΜΑΤΑ έναντι της ονομασίας ΚΑΛΑΜΩΝ καθώς από το 2000 υπήρχε στον Διεθνή Κατάλογο Ποικιλιών, ενώ απουσίαζε από τον Εθνικό.

Φτάνοντας στο 2017, κατέστη πλέον δυσχερέστατο το  εξαγωγικό εμπόριο από τους Έλληνες παραγωγούς, λόγω του παράδοξου της ύπαρξης του ΠΟΠ και της παράλληλης ονομασίας της ποικιλίας.

Προκειμένου να αρθεί το παράδοξο αδιέξοδο, η τότε κυβέρνηση εξέδωσε την εν λόγω Υπουργική Απόφαση προκειμένου να αποκτήσουν τα ίδια δικαιώματα οι Έλληνες παραγωγοί βρώσιμης ελιάς που δραστηριοποιούνται εκτός Μεσσηνίας, με τους παραγωγούς από Τουρκία, Μαρόκο, Αλγερία και παντού στον κόσμο και να αρθούν οι στρεβλώσεις στο εξαγωγικό εμπόριο.

Η ένταξη της ελιάς ποικιλία ΚΑΛΑΜΑΤΑ στον εθνικό και ευρωπαϊκό κατάλογο ποικιλιών μετά από 18 χρόνια (!) ως συνώνυμο, ήταν το αυτονόητο για την διασφάλιση του σχετικού κλάδου του πρωτογενούς τομέα και του εξαγωγικού μας εμπορίου, όπως άλλωστε αποδέχθηκε και ο Ευρωπαίος επίτροπος Γεωργίας κ. Γιάνουζ Βοϊτσεχόφσκι. 

Αυτό ήταν το πρώτο βήμα. Το επόμενο βήμα θα έπρεπε να είναι ο εκσυγχρονισμός του ΠΟΠ ΚΑΛΑΜΆΤΑ και η γεωγραφική του επέκταση. Ο εκσυγχρονισμός είναι απαραίτητος καθώς πλέον οι συνταγές με πρώτη ύλη την βρώσιμη ελιά είναι πολλές περισσότερες από αυτές που περιγράφει ο αρχικός φάκελος.

Η γεωγραφική επέκταση θεωρείται εκ των ουκ άνευ αναγκαία καθώς η αρχική ονομασία βασίστηκε ιστορικά στο λιμάνι εξαγωγής της βρώσιμης ελιάς και όχι στην ζώνη παραγωγής, καλλιέργειας και επεξεργασίας της. Η ζώνη παραγωγής της εκτείνεται στην ηπειρωτική Ελλάδα, νοτιότερα του νοητού άξονα μεταξύ Αιτωλοακαρνανίας μέχρι την Εύβοια. Το δεύτερο αυτό βήμα δεν ξεκίνησε πότε.

Βρίσκεται πλέον στα χέρια της πολιτικής ηγεσίας η αναζήτηση λύσεων στο διαφαινόμενο αδιέξοδο, το οποίο θα επιφέρει με βεβαιότητα σοβαρά προβλήματα στο εξαγωγικό μας εμπόριο αλλά και στην εσωτερική αγορά,  και μάλιστα σε μια τέτοια περίοδο οικονομικής και επισιτιστικής αβεβαιότητας. Είναι απαραίτητη η έναρξη ενός διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς μικροκομματικές ή τοπικιστικές αγκυλώσεις, χωρίς παρασκηνιακές μεθοδεύσεις για την αναζήτηση και επίτευξη μιας ρεαλιστικής, αποτελεσματικής και επιστημονικά και νομικά ορθής λύσης προκειμένου να προληφθούν οι αλυσιδωτές δυσμενείς συνέπειες.

Σταύρος Αραχωβίτης πρ. Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Ολυμπία Τελιγιορίδου πρ. Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Βασίλης Κόκκαλης πρ. Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Φάνης Κουρεμπές πρ. Συντονιστής Αγροτικού Τμήματος ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ